سنجش پاسخ عاطفی کاربران در فضاهای شهری با بهره‌گیری از روش فیزیولوژیکی-ادراکی

هدف این پژوهش، شناسایی عوامل موثر بر احساسات در فضاهای شهری و اولویت‌بندی آنها در  فضای منتخب است. در این پژوهش ابتدا به مرور ادبیات موضوع پرداخته شده و سپس مدل سنجش احساسات در شهر ارائه شده که بر اساس آن می‌توان احساسات را در سه لایه‌ فیزیولوژیکی، ادراکی و رفتاری مورد سنجش قرار داده و از برآیند آن‌، پاسخ عاطفی کاربران در فضای شهری را بررسی نمود. نمونه‌ موردی، بخشی از خیابان امامت در شهر مشهد است. روش پژوهش آمیخته بوده و برای جمع‌آوری داده‌ها در سطح بیولوژیکی، از دستگاه حسگر بیومتریک در سطح ادراکی، داد‌ه‌ها از طریق مصاحبه در حال پیاده‌روی جمع‌آوری شده و نیز در سطح رفتاری از سنجش سرعت پیاده‌روی استفاده شده است. داده‌های حاصل به‌صورت کمی، کیفی و اکتشافی تحلیل و عوامل موثر بر پاسخ عاطفی در محدوده‌ مورد نظر شناسایی شده‌اند. عوامل شناسایی شده با یکدیگر انطباق یافته و با استفاده از تحلیل اکتشافی، عوامل موثر بر پاسخ عاطفی در محدوده، اولویت بندی شده‌اند. در این آزمون 20 نفر مشارکت داشته‌اند که مسیری حدود یک کیلومتر را برای انجام پژوهش پیموده‌اند. تحلیل داده‌ها نشان داد که به‌طورکلی در این خیابان، پاسخ عاطفی کاربران نسبت به فضا مطلوب بوده است. براساس نتایج داده ها در سطح بیولوژیکی مسیر با کاراکتر غالب طبیعی، آرامش بیشتری را انتقال می دهد و مسیر با ترافیک و یا محیط یکنواخت تاثیر منفی در احساسات فرد دارد. براساس تحلیل داده‌های ادراکی مشخص شد که پوشش گیاهی و خرده‌فروشی بیشترین تاثیر مثبت بر احساس را دارند. تحلیل سرعت حرکت آزمون شوندگان نشان داد که عواملی چون جذابیت، تنوع و آرامش  منجربه کاهش سرعت و مکث برای لذت از فضا می شود. برآیند تحلیل‌ها نشان داد که عواملی از جمله پوشش گیاهی، ترافیک سواره، کاربری و فعالیت، الگوهای رفتاری، ازدحام، آلودگی صوتی و... بر پاسخ عاطفی و در نتیجه بر احساس افراد از فضا تاثیرگذارند. اولویت‌بندی عوامل موثر بر پاسخ عاطفی، در نرم‌افزار اس.پی.اس.اس. انجام شد. بر این اساس عوامل غیرکالبدی، بیش از عوامل کالبدی بر پاسخ عاطفی تاثیر دارند.

measuring the emotional response of users in urban spaces using physiological-perceptual method

highlightsintroducing the methods of measuring emotions and emotional response in urban spaces and examining the advantages and disadvantages and the validity of each method.developing a mixed method for measuring emotions in urban spaces.identifying the physical and non-physical factors affecting users’ feelings in the urban space and their attraction and exclusion. introductionthe effects of emotions on all of man’s daily decisions are undeniable. using, residing in, and leaving an urban space pertain to the users’ emotions. therefore, it is important to measure and evaluate the users’ emotions in urban spaces. the purpose of this research is to identify the factors affecting emotions in urban spaces and prioritize them in the selected space.theoretical frameworkin the first step, the literature was reviewed, and a conceptual model for measuring emotional response was then presented. based on this model, emotions can be measured in three layers: physiological, perceptual, and behavioral. the users’ affective response in the urban space can be investigated on that basis. this case study addresses a sequence of emamat street in the city of mashhad, iran.methodologythe research was conducted based on a hybrid method.