تاثیر قواره و منظر قابل رویت ساختمان‌های بلند از معابر شهری بر واکنش‌های ادراکی-روانی افراد (مورد: برج زاگرس شهر همدان)

افزایش تعداد ساختمان های بلندی که با فرم های گوناگون در معابر نه چندان عریض شهرها ساخته می شوند، لزوم توجه دو چندان به این بنا ها را مطرح ‌می‌سازد. در پژوهش حاضر با تمرکز بر احساس فشار روانی که از رویت ساختمان های بلند مرتبه در منظر شهری ایجاد و به طور روزمره توسط افراد حس می شود، تاثیر پارامتر های مرتبط با قواره و منظر ساختمان های بلند بر مولفه های ادراکی_روانی مورد بررسی قرار گرفت. در پژوهش حاضر پس از استخراج متغیر های روانی متاثر از قواره و منظر ساختمان های بلند با روش تحقیق کتابخانه ای_ اسنادی، در روش تحقیقی پیمایشی به ارزیابی تاثیر متغیر های مرتبط با قواره و منظر قابل رویت ساختمان بلند نمونه موردی این پژوهش بر متغیر های روانی پرداخته شد. نتایج نشان داد که با افزایش زاویه فضایی ساختمان، فشار روانی در نزد شرکت کنندگانی که با این ساختمان ها مواجه می شوند، بیشتر شده و رضایت از فشار روانی کاهش می یابد. همچنین به منظور کشف خصیصه های زیر بنایی متغیر های ادراکی، از تحلیل عامل اکتشافی استفاده شد و نتایج نیز نشان داد که متغیر های ادراکی 16 گانه در قالب چهار کیفیت گروه بندی شدند: خوشایندی، افسرده کنندگی، سرسبزی و چشمگیری. تاثیر زاویه فضایی ساختمان بر میزان افسرده کنندگی منظره نیز گویای آن بود که با افزایش زاویه فضایی ساختمان، منظره دلگیر و افسرده کننده می شود اما تاثیر درختان و پوشش گیاهی بر این کیفیت محیطی، مستلزم تحقیقات بیشتری است. در ادامه پژوهش، فشار روانی برج زاگرس (نمونه موردی) بر شرکت کنندگانی که از خیابان های مختلف با برج مواجه می شوند (مقایسه با استاندارد بین المللی) مورد مقایسه تطبیقی قرار گرفت که نتایج این بخش نیز نشان داد که تصاویر تهیه شده از خیابان بین النهرین، از منظر شرکت کنندگان با کمترین میزان فشار روانی و بالاترین میزان رضایت و برعکس تصاویر تهیه شده از موقعیت های حد واسط عارف و طالقانی، جهان نما و حد واسط میرزاده عشقی و جهان نما با بیشترین میزان فشار روانی و نارضایتی ادراک شده اند. بنابراین این گونه به نظر می رسد که از منظر خیابان های نام برده تاثیر برج بر فشار روانی ادراکی شرکت کنندگان کمتر مورد توجه بوده است. این روش می تواند در صورت انجام مطالعات تکمیلی، به عنوان ابزاری کاربردی مورد استفاده تصمیم گیران شهری در بحث مکانیابی ساختمان های بلند قرار گیرد.

the effect of visible configuration and scape of tall buildings from urban pathways on the perceptual-psychological reactions of people (case study: zagros tower in hamedan)

highlights- using the quantitative method of oppression analysis of tall buildings, one can judge the location of an urban tall building.- a quantitative study of the psychological effects of tall buildings can be a complementary method to laboratory studies in this field.- using the efa method, the underlying characteristics of perceptual-psychological variables were grouped in terms of quality as pleasant, depressing, green, or remarkable. introductionin recent decades, humanity has moved towards the vertical expansion of cities with the help of significant advances in technology and the construction industry and for various reasons such as population growth, scarcity, high cost of land, and profitability. this issue is expanding into most countries and is not specific to advanced, rich industrialized ones. the expansion takes place at a higher rate in developed countries and at a lower rate in developing countries. the experience of examining these buildings demonstrates that besides their benefits, they create many problems for their residents and citizens who encounter them on urban roads, which has caused people’s dissatisfaction to some extent. the country of iran is not exempt from this issue and has experienced these high-rise constructions (although at a lower rate) for several decades.however, the regulations concerning high-rise buildings in iran have not yet been fully compiled in all aspects of these buildings, and there are shortcomings in this field that need to be reviewed and evaluated by experts.theoretical frameworkthe increase in the number of tall buildings that are built in various forms in the narrow streets of cities raises the need to pay attention to these buildings. these various buildings impose many effects on the city and citizens by being established in different urban areas. the current research is based on an aspect of the perceptual and psychological effects of these buildings under the title of oppression (psychological effects) on the city and citizens, which is usually less noticed by architectural and urban planning experts in cities. this subtle, significant effect of tall buildings is felt by citizens as they walk in the city streets and see the buildings, and in the long run, living in such places can create and stimulate many psychological problems for people and endanger their mental health. the present study is aimed at this important practical issue in the field of psychology of urban environments (along with tall buildings).in fact, the present study investigates the effect of configuration-related parameters and the tall building landscape on the perceptual and psychological components by focusing on the citizens’ feeling of oppression that is created by the tall buildings in the urban landscape on a daily basis.methodologythe present survey discussed the impacts of the variables concerning the appearance and visible view of tall buildings in the case study on psychological variables after extracting the psychological variables affected thereby with the library-document research method. results and discussionthe results reported in this section demonstrated that with an increase in the solid angle of the building, the participants who encounter these buildings undergo more suppression, and satisfaction with the oppression decreases.