بررسی تاثیر رویت‌پذیری فضای کالبدی بر رفتار عابران پیاده در میادین شهری با کمک تحلیل‌های مبتنی بر آیزویست سه‌بعدی (مطالعه موردی: سبزه‌میدان تهران)

یکی از مباحث مهم در تحلیل‌ بصری فضاهای شهری، موضوع رویت‌پذیری آنها می‌باشد که در سال‌های اخیر، به‌ویژه با توسعه فناوری و گسترش نرم‌افزارهای رایانه‌ای، جایگاه ویژه‌ای در مطالعات شهری یافته است. این در حالی است که یافته‌های بسیاری از پژوهش‌ها و مطالعات اخیر بیانگر وجود ارتباطی تنگاتنگ میان رویت‌پذیری کالبدی و رفتارهای احتمالی در فضاهای شهری است. از سوی دیگر زمینه‌های فضایی مختلف نیز می‌توانند شرایط رویت‌پذیری متفاوتی را پدید آورده و متعاقب آن ادراک افراد را دستخوش تغییر قرار دهند. ازاین‌ رو در این پژوهش برای بررسی تخصصی‌ و دستیابی به یافته‌های علمی، از میان انواع مختلف بسترهای فضایی قابل ‌بررسی، صرفاً بر موضوع میادین شهری، تاکید و تمرکز گردیده است. هدف این تحقیق بررسی تاثیر رویت پذیری فضای شهری بر برخی گونه های رفتاری استفاده کنندگان می باشد. نمونه مورد پژوهی در مطالعه حاضر، سبزه‌میدان واقع در محدوده مرکزی شهر تهران می‌باشد که به دلیل دارا بودن بسیاری از ویژگی‌های یک میدان شهری در مفهوم حقیقی آن انتخاب گردیده است. در این مقاله، با به ‌کارگیری مفهوم آیزوویست سه‌بعدی، تحلیل‌های مربوط به رویت‌پذیری فضای مورد مطالعه صورت پذیرفته و ارتباط میان این متغیر و برخی از گونه‌های رفتاری مردم _ شامل مکث و حرکت، رفتارهای فردی و اجتماعی و سرعت حرکت در کنار  متغیر جنسیت_ مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. بدین منظور، نقشه رویت‌پذیری میدان مورد بررسی در محیط نرم‌افزار gis تولید گردیده و ارتباط میان متغیرهای هدف پژوهش با یکدیگر با استفاده از آزمون‌های آماری و بررسی ضرایب همبستگی در نرم‌افزار spss مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که بین رویت پذیری کالبدی با گونه های رفتاری مشخص شده در این پژوهش، ارتباط معناداری وجود دارد. زنان در فضاهایی که رویت پذیری در حد متوسطی است، حضور پررنگ تری دارند. در فضاهایی که رویت پذیری از شدت بیشتری برخوردار است، مکث بیشتری صورت می‌گیرد. رفتارهای اجتماعی در نقاطی که بیشتر در معرض دید قرار دارند، انجام می‌شود و سرعت حرکت با شدت رویت پذیری رابطه ای معکوس را نشان می‌دهد.