نقش قرینه مقابله در تفسیر قرآن

برای تعیین معنای دقیق واژگان یک سخن و فهم مراد گوینده، راه‌هایی وجود دارد که یکی از آن‌ها توجه به قراین لفظی و غیر لفظی است که کلام را در بر گرفته است. در قرآن کریم نیز برای فهم معنای واژه‌ها و مراد خداوند همین مسیر پیموده می‌شود. یکی از این قراین، «قرینه مقابله» است که لفظی و پیوسته می‌باشد. مقاله حاضر به شناسایی این قرینه و خاستگاه ادبی آن می‌پردازد و نمونه‌هایی از بهره‌مندی از این شیوه در روایات را یاد می‌کند. سپس کارکردهای قرینه مقابله را در تفسیر دنبال می‌کند و نقش آن را در فهم معنای واژه‌ها، فهم مصداقِ مراد، کشف بخش‌های محذوف کلام، فهم برخی نکات آیات الاحکام و نیز استخراج نکات ادبی و تفسیری به تصویر می‌کشد و برای هر کدام نمونه‌هایی بیان می‌کند.