پژوهشی در بازیابی مصادیق «الذین فی قلوبهم مرض» در قرآن کریم

تعیین مراد و توجه به مصادیق تعبیر «الذین فی قلوبهم مرض» در کلام الهی، مسیله‌ای است که مفسران در صدد پاسخ‌گویی به آن برآمده‌اند. به نظر می‌رسد عدم نگاه جامع به موارد کاربرد این تعبیر و نادیده گرفتن تفاوت آن با عبارت «فی قلوبهم مرض»، باعث ارایه نظراتی متناقض و گاه متکلفانه شده است. این پژوهش ضمن بیان این تفاوت، به تعیین مصادیق این تعبیر در کلام الهی پرداخته و آن را اشاره به جریانی خاص، هم‌ردیف مومنان، کافران، منافقان و اهل کتاب می‌داند. از نظر مصداق، این عبارت بر مومنان ضعیف الایمان دلالت دارد که در اثر بیماری درون و عدم مداوای آن، به نفاق گراییده‌اند. سیر تنزل این افراد از ایمان تا کفر، از ضعف ایمان و ناتوانی در فهم بعضی از گزاره‌های قرآنی شروع شده و در ادامه دوستی دنیا و ترس از دست دادن جان و مال، و در عین حال عدم ایمان قلبی به یاری الهی و تحقق وعده‌های او، آنان را هم‌صدا و همراه با منافقان ساخته است. همین عوامل به سرپیچی از اوامر الهی انجامیده و اوّلاً: موجب حبط اعمال و ثانیاً: باعث کفرشان شده است.