تبیین ادله و مستندات «نظام‌واره معنایی» قرآن کریم

از ابعاد زبان‌شناختیِ متن قرآن کریم که مُهر تاییدی بر جنبه اعجاز و وحیانی بودن این کلامِ الهی نهاده، نظامِ معناسازی و روابط بینامتنی در سطوح گوناگونِ«مفاهیم، آیه‌ها و سوره‌ها» است. اتخاذ این شیوه نظم‌پذیری که می‌توان از آن تحت عنوان«نظم شبکه‌ای متنِ قرآنی» یاد نمود، کارکردهای فراوانی را در فرآورده‌های تفسیری به ارمغان می‌آورد. از جانبی دیگر، لزوم تمسک به نگرش جامع نگرانه و تشکیل نظام‌واره‌هایِ قرآن‌بنیان، مستلزم مبنایابی درون دینی است. بااین‌همه، این مقاله، با اتخاذ رویکردی پسینی، از رهگذر استنطاق در کاربست‌های قرآنی، علاوه بر بازخوانی دو تعبیرِ هم‌سویِ قرآنی، یعنی ایضاح شعاعِ دلالت «مثانی» (زمر23)، بر روابط درون‌متنی قرآن؛ و هماهنگی در ساحت کلان متنِ قرآنی(نساء82)؛ از رهگذر تمسک به پاره‌ای از احادیث معصومان(ع)، به تبیین ادله درون دینی«نظام وارگی متن قرآن» پرداخته است. لذا این پیوندهایِ شبکه‌ای، نه‌تنها در ابعادِ مفهومی، بلکه در گستره روابط شبکه‌ایِ بینا آیه‌ای و سوره‌ای در متن قرآنی، قابل‌ارائه است.

Explanation of the Evidences and Documents of the Semantic Quasi System (Regularity, Discipline) of the Holy Qur’an

The expansion of economic interactions between the countries of the world has caused the great affectedness of economic from politics and has paved the way for the pressure of powers on nonaligned countries. On the other hand, the stipulation on the pillar of extraterritorial look (outsourcing) along with internalization in the general policies of the resistance economy indicates the necessity of interaction with other countries to achieve this goal. Considering that economic interactions in the international scene are influenced by the foreign policy of each country, the question arises that: what are the exact criteria and frameworks of challenges and interactions with governments and foreign and nonMuslim societies based on the Qur’an and Sunnah (Arabic: سنة)? In particular, there are challenges in the tradition (Sunnah Arabic: سنة) of the Prophet (ṣallá Allāh ‘alayhi wasallam) with polytheists and resistance against their economic sanctions, as well as interaction and agreement. This article, organized by library method and descriptiveanalytical method, tries to analyze the prophet’s (ṣallá Allāh ‘alayhi wasallam) tradition (Sunnah Arabic: سنة) in this regard while providing the exact course and limits of challenge and interaction, based on the teachings of the Qur’an. The research findings show that the elements of enmity (hostility), hegemony (domination), guardianship [It is explained in the text] and facilitating in Islamic principles (uṣūl) and rules (religious law) determine the limits of interaction and otherwise, the Islamic ruler can have more facilitation and interaction conditioned (depend on) to the observance of public interests.