واکاوی تاثیر نعمت‌شناسی بر هیجان‌های مثبت از منظر قرآن کریم

پژوهش حاضر در راستای مطالعات بین‌رشته‌ای و توسعه نگاه کاربردی به مباحث قرآن انجام گرفته است. یکی از موضوعات کاربردی و میان‌رشته‌ای، هیجان‌های مثبت است. پژوهشگران روان‌شناسی مثبت‌گرا معتقدند که وقتی افراد، هیجانات مثبت را تجربه می‌کنند، در معرض هیجان‌های منفی مانند ترس، اضطراب و افسردگی قرار ندارند؛ در نتیجه، توازن کلی میان هیجان‌های مثبت و منفی افراد، پیش‌بینی‌کننده احساس به‌زیستن آنان است. در فرایند این پژوهش، سعی نگارندگان بر آن بوده است که با تکیه بر داده‌های کتابخانه‌ای و سامانه‌های رایانه‌ای، پس از جمع‌آوری، دسته‌بندی مباحث، تحلیل و توصیف دقیق آن‌ها، ابتدا «چیستی نعمت»، «چیستی هیجان» و «رابطه نعمت‌شناسی با هیجان‌های مثبت» از متون معتبر استنباط گردد؛ سپس نحوه تاثیر نعمت‌شناسی بر هیجان‌های مثبت از دیدگاه قرآن کریم بررسی شود. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که قرآن کریم به دیدن و شناخت داشته‌ها تاکید می‌نماید؛ اما از اصطلاح نعمت استفاده می‌کند. اصطلاح نعمت چیزی فراتر از داشته‌هاست. بین «دیدن داشته‌ها» و «دیدن نعمت» تفاوت‌هایی وجود دارد. در «دیدن داشته‌ها» هیجان‌های مثبت انسان فقط به خاطر «دیدن داشته‌ها»ست؛ اما در «دیدن نعمت» هیجان‌های مثبت به خاطر «وجود داشته‌ها»، «جایگاه نعمت‌دهنده»، «انگیزه نعمت‌دهنده» و «اثر شکر» است. همچنین نعمت‌شناسی نوعی جهان‌بینی و شناخت است که بینش‌ها و نگرش‌های انسان را اصلاح می‌کند و باعث ایجاد، تقویت و افزایش هیجان‌های مثبت می‌گردد. این نوع نگرش، احساس بالیدن و ارزشمند بودن را در او ایجاد می‌کند و از او انسانی شادمان، امیدوار، شاکر و راضی از زندگی خواهد ساخت. در نتیجه، رفتار فردی و اجتماعی او نیز بر اساس همان نگرش تغییر خواهد کرد.

Analysis of the Effect of Blessing (Ni‘mat, Arabic: نعمة, Favor) Studies on Positive Emotions from the Perspective of the Holy Quran

The present study has been finished in the direction of interdisciplinary studies and the development of a practical view of Quranic topics. One of the practical and interdisciplinary topics is positive emotions. Positive psychology researchers believe that when people experience positive emotions, they are not exposed to negative emotions such as fear, anxiety, and depression. Positive emotions are one of the practical and interdisciplinary topics. Positivism psychology researchers believe that when people experience positive emotions, they are not exposed to negative emotions such as fear, anxiety and depression. As a result, the overall balance between positive and negative emotions of people predicts a better sense of life. The authors after collecting, categorizing the topics, analyzing and accurately describing them, tried to infer firstly [the quiddity of blessing], [the quiddity of emotion], [the relationship between blessing studies (Ni‘mat, Arabic: نعمة, favor) and positive emotions] from valid texts by relying on library data and computer systems, and then examine the effect of blessing studies on positive emotions from the perspective of the Holy Quran. The findings of this research show that the Holy Quran emphasizes on seeing and knowing possessions, but uses the term blessing. The term blessing is something beyond possessions. There are differences between [seeing possessions] and [seeing the blessing]. In seeing possessions, the positive emotions of human are only because of seeing possessions, but in seeing the blessings, positive emotions are because of the existence of possessions, the position of the benefactor, the motivation of the benefactor and the effect of thankfulness. Blessing (Ni‘mat, Arabic: نعمة, favor) study is also a kind of worldview and cognition that corrects human insights and attitudes and creates, strengthens and increases positive emotions. This type of attitude creates a feeling of pride and worth (prosperity and worthiness) and will make him a happy, hopeful, grateful and satisfied person with life, as a result, his individual and social behavior will change based on the same attitude.