نقش ریشه‌شناسی و سیاق در فهم آیات متشابه لفظی

آیات متشابه لفظی، آیاتی از قرآن کریم هستند که از نظر لفظ و معنا به یکدیگر شباهت دارند. بیشتر آیات متشابه لفظی، در داستان حضرت موسیu و آیات مربوط به قوم یهود است. یکی از این موارد، آیات 60 سورۀ بقره و 160 سورۀ اعراف است که تفاوت روشنی در کاربرد دو واژۀ «انفجرت» و «انبجست» دیده می‌شود. در کتاب‌های توجیه آیات متشابه لفظی، دلایل گوناگونی برای این اختلاف در کاربرد واژگان این آیات متشابه لفظی ذکر شده است. ولی دلایل ذکرشده قابل نقد است و نمی‌توان به آن‌ها اعتماد کرد. دانش ریشه‌شناسی با ابزارهای مختلف، مانند: مقارنۀ واژگان بین زبان‌های سامی، شناخت اصل لغوی، اصل مضاعف، معناشناسی تاریخی و... می‌تواند کمک شایانی به فهم واژگان قرآن و توجیه آیات متشابه لفظی نماید. در این پژوهش با استفاده از ابزارهای دانش ریشه‌شناسی و با توجه به سیاق آیات که هر دو جزء قرائن لفظی معتبر هستند، توجیهی جدید در علت این اختلاف ذکر می‌شود که انطباق بیشتری هم با معنای دقیق واژگان و هم با سیاق آیات دارد.