اثر شوری بر جوانه‌زنی و ارتباط آن با وضعیت رشد رویشی ژنوتیپ‌های bromus danthoniae از مناطق شور و غیر شور ایران

گونه bromus danthoniae trin. گراس مرتعی، بومی اقلیم های سخت بیابانی و از منابع ژنتیکی مهم متحمل به تنش های محیطی به ویژه شوری محسوب می شود. در مطالعه حاضر 24 ژنوتیپ جمع آوری شده از استان های ایلام، کردستان، کرمانشاه (مناطق غیر شور) و آذربایجان غربی (منطقه شور سواحل دریاچه ارومیه)، در مرحله جوانه زنی و تیمارهای شوری با غلظت های 0، 60، 120، 180، 240 و 300 میلی مولار کلرید سدیم مورد بررسی قرار گرفت. صفات درصد جوانه زنی، شاخص سرعت جوانه زنی، بنیه بذر، طول ریشه چه، طول ساقه چه، وزن تر و وزن خشک گیاهچه اندازه گیری شد. در ضمن رابطه جوانه زنی و زنده ماندن بوته ها (%) پس از چهار هفته اعمال تنش شوری 350 میلی مولار کلرید سدیم در مرحله رشد رویشی اندازه گیری شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که شوری اثر بسیار معنی دار و کاهنده برای کلیه صفات داشت. همچنین اثر ژنوتیپ و اثر متقابل ژنوتیپ با شوری نیز بسیار معنی دار بود. ژنوتیپ های usln3 و ker4 به ترتیب با 13% و 98% کاهش جوانه زنی در شرایط تنش 300 میلی مولار، به ترتیب کمترین و بیشترین تاثیر را از تنش شوری داشتند. براساس نتایج تجزیه کلاستر ژنوتیپ ها در سه گروه قرار گرفتند، گروه اول شامل ژنوتیپ های متحمل، متعلق به مناطق شور، گروه دوم شامل ژنوتیپ های حساس متعلق به مناطق غیر شور و گروه سوم شامل ترکیبی از ژنوتیپ های مناطق مختلف بود. رابطه معنی داری بین جوانه زنی و صفت زنده ماندن گیاه در مرحله رشد رویشی تحت تنش شوری مشاهده نشد که نشان دهنده مکانیسم های متفاوت درگیر در تحمل به تنش شوری در مرحله گیاهچه و رشد رویشی در گونه b. danthoniae می باشد.