مطالعه ژنتیکی خصوصیات مرتبط با عملکرد علوفه در فامیل های نیمه خواهری علف باغ (dactylis glomerata) تحت شرایط تنش خشکی

اصلاح ژنتیکی گراس ها از لحاظ کمیت و کیفیت علوفه همانند سایر گیاهان نیازمند داشتن اطلاعات کافی در مورد تنوع ژنتیکی و پارامترهای ژنتیکی به عنوان معیاری جهت انتخاب تحت شرایط تنش می باشد. این پژوهش به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی و برآورد پارامترهای ژنتیکی عملکرد علوفه و ویژگی های مرتبط با آن در گونه علف باغ انجام شد. بدین منظور تعداد 25 فامیل نیمه خواهری حاصل از پلی کراس 25 ژنوتیپ والدی در دو محیط رطوبتی (شاهد و تنش خشکی) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی درسال 1391 در مزرعه دانشگاه صنعتی اصفهان مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که از لحاظ صفات عملکرد علوفه تر در چین اول و دوم و عملکرد علوفه خشک در چین اول و دوم بین فامیل های مورد مطالعه اختلاف آماری معنی دار و تنوع ژنتیکی بالا وجود داشت. تنش خشکی باعث کاهش معنی دار 53 درصدی عملکرد علوفه خشک، کاهش 56 و 59 درصدی عملکرد علوفه تر به ترتیب در چین اول و دوم و هم چنین کاهش 48 درصدی تعداد ساقه در بوته شد. ضرایب تنوع ژنتیکی صفات در شرایط شاهد از 78/1 تا 1/45 و در شرایط تنش خشکی از 70/1 تا 4/30 متغیر بود که حاکی از وجود تنوع ژنتیکی گسترده در مواد ژنتیکی مورد بررسی بود. بیشترین وراثت پذیری خصوصی در هر دو شرایط محیطی مربوط به قطر یقه چین اول بود. در شرایط عدم تنش وراثت پذیری خصوصی عملکرد علوفه خشک 52 درصد و در شرایط تنش خشکی 8/44 درصد برآورد گردید. نتایج نشان داد که ژنوتیپ های 2، 5، 8، 13 و 15 در هر دو شرایط عدم تنش و تنش خشکی از ترکیب پذیری عمومی بالایی برخوردار بودند که می توانند در برنامه های اصلاحی جهت تولید واریته ترکیبی استفاده شوند.

Genetic Study of Traits Related to Forage Yield in Half Sib Families of Orachard Grass (Dactylis glomerata) under Drought Conditions

This research was conducted to evaluate genetic variation and estimate genetic parameters of forage yield and related traits in Dactylis glomerata. Twenty five half sib families derived from poly cross of 25 parental genotypes were evaluated under two moisture environments (normal and drought conditions) according to a randomized complete block design in Research Farm of Isfahan University of Technology. Results indicated that there are significant statistical differences and high genetic variation among the families for most of the studied traits. Drought stress significantly affected all forage related traits (except for leaf to stem ratio), leading to decreases in a majority of them. Mean of forage yield was decreased by 53.48 percent due to drought stress. Genotypic coefficient of variation under nonstress condition ranged from 1.78 to 45.1 and under drought condition ranged from 1.7 to 30.4, indicating a high genetic variation in this germplasm. The highest narrow sense heritability was related to crown diameter in both moisture environments. Narrow sense heritability for dry forage yield was 52% at nonstress and 45% at stress conditions. Based on dry forage yield, genotypes 2, 5, 8, 13 and 15 showed a higher general combining ability in both moisture conditions and, therefore, are potent to be used for developing synthetic varieties.