بررسی تحمل سرما در تعدادی از ارقام برنج با استفاده از صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک در مرحله گیاهچه‌ای

مقایسه میانگین ها نشان داد که میانگین کلیه صفات مورفولوژیکی اندازه گیری شده در حالت تنش نسبت به عدم تنش، کاهش یافتند. بررسی ضرایب همبستگی ژنوتیپی و فنوتیپی صفات مورد ارزیابی در شرایط تنش سرما و بدون تنش و مقادیر شدت تنش صفات نشان داد که صفات مرتبط با اندام هوایی مانند وزن تر و خشک و ارتفاع اندام هوایی، صفات مناسبی جهت انتخاب غیر مستقیم ارقام متحمل در شرایط تنش سرما در مرحله گیاهچه ای می باشند. براساس تفکیک ارقام مورد مطالعه با استفاده از نمودار سه بعدی sti و yp<span style= lineheight: 80%; fontfamily:; new= b= roman ; = times= roman ;= 11pt;= lotus ;= > ارقام غریب و چمپا یاسوج به عنوان مناسب ترین ارقام برای کشت در شرایط تنش و بدون تنش سرما شناسایی شدند. اکثر ارقام مورد بررسی شامل گرده، لنجان عسکری، کامفیروز، کوهسار، دم سیاه ممسنی، 304، موسی طارم و حسن سرایی ارقام حساس به سرما در مرحله گیاهچه ای بودند. با توجه به این نتایج تلاقی بین ارقام متحمل (غریب و چمپا یاسوج) و ارقام حساس می تواند منجر به تفکیک متجاوز و بهبود تحمل به سرما در برنامه های اصلاحی برنج گردد.

Study of Chilling Tolerance in Rice Cultivars at Seedling Stage Using Morphological and Physiological Characteristics

Cold stress is one of the most important environmental stresses for rice especially in temperate and high elevation areas. In present study, the effect of different temperatures, as the main plot, including 25 (control), 10 and 5 deg;C on 12 rice cultivars (including Champa Yasouj, Gerde, Lenjan Askari, Kaamfirouz, Kohsar, Shafagh, Domsiya Mamassani, Dular, Gharib, Hasan saraei, Mosa Tarom and 304) as the sub plot, was investigated using a split plot experiment based on a completely randomized design with 3 replications. According to the results of ANOVA, the effects of temperature, cultivar and their interaction were significant for all measured traits, indicating that there was high genetic diversity among the studied cultivars. Means of all studied morphological traits decreased in cold stress condition relative to nonstress condition. Genotypic and phenotypic correlation coefficients showed that shoot (seedling) related traits such as shoot fresh and dry weights and shoot length could be used for indirect selection for chilling tolerance in cold stress conditions at seedling stage. Based on cultivar grouping using the 3dimensional plot of STI, YS and YP, Gharib and Champa Yasouj cultivars were identified as the most suitable cultivars in both cold stress and non stress conditions. Most of the studied cultivars including Gerde, Lenjan Askari, Kaamfirouz, Kohsar, Domsiya Mamassani, 304, Mosa Tarom and Hasan Saraei were found to be chilling sensitive cultivars at the seedling stage. Therefore, crosses between chilling resistant (Gharib and Champa Yasouj) and chilling sensitive cultivars will be useful for detecting transgressive segregation and improving cold stress tolerance in rice breeding programs.