بررسی پایداری عملکرد دانه و ارتباط بین برخی صفات زراعی در ژنوتیپ‌های گندم دوروم

در این مطالعه به‌منظور بررسی عملکرد دانه و اجزاء آن و نیز پایداری عملکرد دانه در گندم دوروم، 49 ژنوتیپ مربوط به خزانه بین‌المللی عملکرد گندم دوروم (idyn)، دریافتی از مرکز تحقیقات بین‌المللی ذرت و گندم (سیمیت)، به‌همراه یک شاهد تجارتی در قالب طرح آزمایشی آلفا لاتیس با 2 تکرار و در 5 منطقه کرج، نیشابور‌، داراب‌، خرم آباد و گنبد مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل پایداری عملکرد دانه بر مبنای دو روش ammi و shmm نشان داد که چهار ژنوتیپ 3 ، 25 ، 10 و11 ژنوتیپ‌هایی با سازگاری عمومی بالاتر نسبت به سایر ژنوتیپ‌ها می‌باشند. بر مبنای روش ammi، ایستگاه کرج به‌دلیل داشتن مولفه اصلی اول بزرگ و منفی و ایستگاه خرم آباد به‌دلیل داشتن مقدار بزرگ و مثبت برای آن با هیچ‌یک از ژنوتیپ‌ها سازگاری اختصاصی نداشتند. نتایج shmm، نشان داد که گروه‌بندی ژنوتیپ‌ها بر مبنای تابع رفتار آنها از جنبه پایداری و سازگاری با مکان‌های مورد بررسی در این مطالعه انجام شده است. ضرایب مسیر نشان داد که بیوماس با اثر مستقیم 12/1، بیشترین توجیه کننده تغییرات عملکرد دانه در گندم دوروم این مطالعه بوده است. اثر مستقیم شاخص برداشت با 93/0 (01/0p≤) معنی‌دار بود و پس از عملکرد بیولوژیک، بیشترین اثر مستقیم را بر عملکرد دانه داشت. در بین اجزاء عملکرد بیشترین اثر مستقیم و مثبت به تعداد سنبله در مترمربع اختصاص یافت.