ارزیابی عملکرد و تحمل خشکی در ارقام اسپرس زراعی ایرانی

این آزمایش به منظور بررسی واکنش ارقام اسپرس ایرانی از نظر عملکرد، صفات زراعی و مورفولوژیک تحت شرایط تنش خشکی، مقایسه شاخص های مختلف تحمل و حساسیت به خشکی و شناسایی ارقام متحمل به تنش خشکی اجرا گردید. تعداد 30 رقم محلی اسپرس در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در دو محیط بدون تنش (40 درصد تخلیه رطوبتی) و تنش خشکی (80 درصد تخلیه رطوبتی) در مزرعه تحقیقات کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان طی دو سال 1390 و 1391 ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که اثر رقم برای همه صفات مورد ارزیابی در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. هم چنین اثر متقابل محیط رطوبتی و رقم در همه صفات مورد ارزیابی در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود که حاکی از واکنش متفاوت ارقام از نظر صفات ذکر شده در دو محیط می باشد. در میان شاخص های تحمل خشکی مورد بررسی، شاخص های sti، gmp و mp با دارا بودن همبستگی مثبت و معنی دار در هر دو شرایط تنش خشکی و بدون تنش به عنوان شاخص های مطلوب در شناسایی ژنوتیپ های متحمل به تنش خشکی در اسپرس شناخته شدند. در این میان، شاخص gmp بیشترین همبستگی را با عملکرد علوفه خشک در محیط تنش خشکی داشت. براساس نتایج شاخص های بررسی شده و تجزیه به مولفه های اصلی، ارقام 16 (بردسیر)، 21 (فریدون شهر 2)، 23 (نجف آباد 2) و 27 (بروجرد) در بیشتر شاخص های تحمل خشکی مورد بررسی دارای وضعیت مطلوبی بودند و به عنوان ارقام متحمل به تنش خشکی شناخته شدند

Assessment of Yield and Drought Tolerance in Iranian Sainfoin Cultivars

This research was conducted to evaluate 30 sainfoin cultivars in terms of yield, agronomic and morphological traits under water stress condition, using different drought tolerannce indices. A randomized complete block design with three replications was employed during two years at Isfahan University of Technology Research Farm, Isfahan, Iran. Effect of cultivars were significant for all of the measured traits at plt 0.01. Also, the interactions of cultivars by moisture environment were significant for number of days to 50% flowering inflorescence length, fresh and dry matter yield and leaf to stem ratio, indicating that different genotypes had different responses to moisture environments. Among different drought tolerance and susceptibility indices STI, GMP and MP had high correlation coefficients with yield under stress and non stress conditions, indicating that these indices are more suitable as criterion for selection of droughttolerant cultivars. According to the studied indices and principle component analysis, cultivars 16 (Bardsir), 21 (Fereydunshahr 2), 23 (Najafabad 2) and 27 (Borujerd) were found to be the most desirable ones and can be considered as drought tolerant genotypes for future studies.