ارزیابی ویژگی های زراعی و پایداری عملکرد دانه لاین های امیدبخش در استان گیلان

این مطالعه به منظور ارزیابی خصوصیات کمی، کیفی و پایداری عملکرد دانه 10 لاین امیدبخش برنج به همراه رقم خزر به عنوان شاهد در سه منطقه از استان گیلان (رشت، رودسر و تالش) طی سه سال انجام شد. نوع طرح آزمایشی مورد استفاده بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار بود. در این بررسی، خصوصیاتی شامل عملکرد دانه، ارتفاع بوته، تعداد پنجه، طول خوشه، تعداد دانه پُر در خوشه، وزن هزار دانه، طول دانه، عرض دانه، شکل دانه، روز تا پنجاه درصد گل دهی، روز تا رسیدن کامل، میزان آمیلوز، درجه حرارت ژلاتینی شدن و قوام ژل اندازه گیری شدند. تجزیه واریانس ساده و مرکب بر روی داده های عملکرد دانه انجام شد. تجزیه واریانس ساده داده ها نشان داد که ژنوتیپ های مورد بررسی از نظر عملکرد دانه در هر سه منطقه رشت، رودسر و تالش در هر سه سال آزمایش دارای اختلاف معنی داری بودند. تجزیه واریانس مرکب داده ها نیز نشان داد که ژنوتیپ ها از نظر صفت عملکرد دانه در سال ها و مکان های مختلف با یکدیگر اختلاف معنی داری داشتند. اثر متقابل سال times مکان و هم چنین ژنوتیپ times مکان معنی دار نشد، درحالی که اثر متقابل ژنوتیپ times مکان times سال معنی دار بود. تجزیه پایداری به روش لین و بینز انجام شد. نتایج نشان داد لاین های شماره 4 ،7 و 8 به دلیل داشتن کمترین ضریب تغییرات و میانگین مربعات درون مکانی به عنوان لاین های پایدار شناخته شدند. با توجه به اینکه اصلاح و معرفی ارقام مطلوب یکی از مهم ترین اهداف به نژادی برنج در ایران است، در نتیجه امکان گزینش برای بهبود صفات مذکور به منظور اصلاح برای کیفیت برنج در ژنوتیپ های مورد مطالعه وجود دارد.

Evaluation of Agronomic Characteristics and Grain Yield Stability of Promising Lines of Rice in Guilan Province

This study was conducted to evaluate the quantitative and qualitative characteristics and grain yield stability of 10 promising lines of rice, compared to cultivar Khazar as the checking variety, in Rasht, Roudsar and Talesh cities of Guilan province, Iran, in three years. The experiment was conducted using a randomized complete block design with three replications. Characteristics such as grain yield, plant height, tiller number, panicle length, filled grain in panicle, 1000 grain weight, length, and shape of grain, days to 50% flowering and maturity, amylase content, gel consistency and gelatinization temperature were measured. The simple and combined analyses of variance were performed on grain yield data. Simple analysis of variance revealed significant differences within the genotypes. Results of combined analysis of variance indicated that there were significant differences among the grain yield of the genotypes in different years and locations. The interaction effects of location times year and location times genotype weren't significant however, the interactions effects of genotype times location times year were significant. Stability analysis was also performed with Lin and Binns method. According to the stability analysis, lines no. 4, 7 and 8 were characterized as stable lines because of having low coefficient of variation and mean square within location. It seems, from our data, that appropriate breeding schemes based on hybridization and selection for these traits may bring about an improvement in cooking quality of rice.