کارآیی انرژی و بهره‌وری در نظام‌های تولید سیب‌زمینی و چغندرقند استان اصفهان

این بررسی به منظور ارزیابی شاخص های انرژی و بهره وری تولید در نظام های کشت متداول مزارع سیب زمینی و چغندرقند استان اصفهان در سال زراعی 90 - 1389 در دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد. داده ها با استفاده از آمار و اطلاعات سازمان جهاد کشاورزی استان و تهیه پرسش نامه از زارعین سیب زمینی و چغندرکار تخمین زده شد. نتایج نشان داد که کل انرژی عوامل و نهاده های به کار برده شده در نظام تولید سیب زمینی برابر 84633 مگاژول در هکتار (56/4% انرژی مستقیم، 43/7% انرژی غیر مستقیم، 33/9% انرژی قابل تجدید و 66/1% انرژی غیرقابل تجدید) و میزان انرژی خروجی 119917 مگاژول در هکتار تخمین زده شد. کل انرژی در نظام تولید چغندرقند برابر 61862 مگاژول در هکتار (66/4% انرژی مستقیم، 33/6% انرژی غیر مستقیم، 23/2% انرژی قابل تجدید و 76/8% انرژی غیر قابل تجدید) و میزان انرژی خروجی 563645 مگاژول در هکتار برآورد شد. بیشترین انرژی مصرفی در نظام تولید سیب زمینی به ترتیب سوخت دیزل 33/7%، آب آبیاری 14/3% ، کود نیتروژن 14/1%، بذر سیب زمینی 13/2% و بیشترین انرژی مصرفی در نظام تولید چغندرقند به ترتیب سوخت دیزل 40/5%، آب آبیاری 16/4%، کود نیتروژن 15/9 بود. میزان کارایی انرژی (نسبت ستاده به نهاده) در نظام تولید سیب زمینی 1/42 و در نظام تولید چغندرقند 9/11 محاسبه شد. درآمد ناخالص و خالص در مزارع سیب زمینی برابر 5486 و 4270 دلار در هکتار و در مزارع چغندرقند برابر 2126 و 958 دلار در هکتار بود. نسبت سود به هزینه در مزارع سیب زمینی 2/2 و در چغندرقند 1/33 و بهره وری تولید در مزارع سیب زمینی 7/2 و در مزارع چغندرقند 11/6 کیلوگرم بر دلار محاسبه شد.

Energy Efficiency and Productivity in Potato and Sugar Beet Production Systems in Isfahan Province

A study was conducted in 2009/2010 cropping season in order to determine energy input/out put and productivity of potato and sugar beet production systems in Isfahan province, Central Iran. The data used in this study was based on data collected from growers by using a face to face survey. Total energy consumption and total out put enegy in potato production systems were calculated to be about 84633 (56.4% direct energy, 43.7% indirect energy, 33.9% renewable and 66.1% non renewable energy) and 119917 MJ ha1, respectively. These values in sugar beet production systems were 61862 (66.4% direct energy, 33.6% indirect energy, 23.2% renewable and 76.8% non renewable energy) and 563645 MJ ha1, respectively. The majority of energy in potato production systems was consumed as disel fules (33.7%), irrigation water (14.3%), nitrogen fertilizer (14.1), and seed (13.2%) and in sugar beet production systems were consumed as disel fules (40.5%), irrigation water (16.4%) and nitrogen fertilizer (15.9). The energy use efficiency (output/input ratio) in potato and sugar beet production systems were 1.42 and 9.11, respectively. Gross and net income were estimated to be about 5486 and 4270 in potato and 2126 and 958 $ ha1 in sugar beet farms, respectively. Benefit to cost ratio and productivity in potato were 2.2 and 7.2 kg $1 and in sugar beet fields were 1.33 and 11.6 kg $1, respectively. Even though a higher economic profitability was obtained in potato than in sugar beet production system, however, aconsiderably higher energy use efficiency was achieved in sugar beet production system.