تاثیر آرایش کاشت و تراکم بوته بر عملکرد ژنوتیپ های سویا در شرایط شمال خوزستان

به‌منظور بررسی تاثیر آرایش کاشت و تراکم بوته بر عملکرد ژنوتیپ‏های سویا، آزمایشی در سال 1390 در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی‌آباد دزفول طراحی و اجرا شد. آزمایش به‌صورت استریپ پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمار آرایش کاشت در سه سطح (یک ردیف روی پشته 60 سانتی‌متری، دو ردیف روی پشته 75 سانتی‌متری و دو ردیف روی پشته 90 سانتی‌متری) به‌عنوان عامل عمودی و تیمارهای تراکم بوته (30، 40 و 50 بوته در مترمربع) و ژنوتیپ (504، l14 و dpx) به‌صورت فاکتوریل نیز به‌عنوان عامل افقی در نظرگرفته شدند. مقایسه میانگین‏های مربوط به اثر متقابل آرایش کاشت × تراکم نشان داد که بیشترین تعداد غلاف در بوته (52/85) به آرایش کاشت یک ردیف روی پشته 60 سانتی‌متری با تراکم 40 بوته در مترمربع اختصاص یافت. کمترین تعداد غلاف در بوته (28/35) نیز به آرایش کاشت دو ردیف روی پشته 90 سانتی‌متر و تراکم 50 بوته در مترمربع اختصاص یافت. واکنش ژنوتیپ‏ها نسبت به تراکم بوته متفاوت بود. بالاترین عملکرد دانه (11/4936 کیلوگرم در هکتار) در ژنوتیپ dpx و با تراکم 50 بوته در مترمربع به‌دست آمد. کمترین عملکرد دانه (3752/46 کیلوگرم در هکتار) به ژنوتیپ l14 و تراکم 30 بوته در مترمربع اختصاص یافت. یافته‏های حاصل از آزمایش نشان می­دهد که آرایش کاشت یک ردیف روی پشته 60 با تراکم 50 بوته در مترمربع و ژنوتیپ‏های dpx و 504 مناسب منطقه می‌باشند.

Effects of Planting Pattern and Density on Yield of Soybean Genotypes under North Khuzestan Conditions

In order to study the effects of planting pattern and plant density on yield of soybean genotypes, an experiment was carried out in Safiabad Agricultural Research Center, Dezful, Iran in 2011. The experimental design was a factorial strip plot based on completely randomized block design with 3 replications. Planting pattern consisted of 3 levels (60 cm with 1 planted row, 75 cm and 90 cm with 2 planted rows) as vertical factor, a factorial of plant density (30, 40 and 50 plant/m2) and genotypes (504, L14 and DPX) was considered as horizontal factors. The means of planting pattern × density showed that the highest number of podslant (52.85) belonged to 60 cm with single row of plants and 40 plant m2. The lowest (28.35) number of podslant was observed in 90 cm with double rows planted and 50 plant m2. The genotypes responded to planting density differently. The highest (4936.11 kg/ha) grain yield belonged to DPX genotype with 50 plants m2. The lowest (4936.11 kg/ha) grain yield was achieved at L14 genotype with 30 plant m2. The results of this expriment suggested that planting pattern of 60 cm with single row of plants, 50 plant m2, DPX and 504 genotypes were probably suitable for this area.