بهینه‌سازی توصیه کود نیتروژن برای رقم جدید گلرنگ در دو منطقه آذربایجان‌شرقی

به‌منظور بهینه‌سازی توصیه کود نیتروژن برای رقم جدید گلرنگ، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل با دو عامل و برپایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سال زراعی 92-1391 در دو منطقه تیکمه‌داش و شبستر آذربایجان‌شرقی با سه تکرار اجرا شد. عامل اول سطوح مختلف نیتروژن شامل 30، 60، 120 و 180 کیلوگرم بر هکتار از منبع اوره، و عامل دوم زمان‌های مصرف کود به‌صورت تقسیط شده شامل کاربرد تمام کود به‌صورت پایه و در زمان کاشت، کاربرد تمام کود در مرحله روزت، کاربرد یک سوم کود به‌صورت پایه، یک سوم در مرحله روزت و یک سوم در مرحله قبل گل‌دهی، کاربرد دو سوم کود در مرحله روزت و یک سوم در مرحله قبل گل‌دهی و کاربرد یک سوم در مرحله روزت و دو سوم در مرحله قبل گل‌دهی بودند. نتایج نشان داد که دو منطقه از نظر صفات مورد بررسی تفاوت معنی داری داشته به‌طوری‌که منطقه تیکمه‌داش برتری خود را نسبت به منطقه شبستر نشان داد. به‌طورکلی افزایش در میزان کود نیتروژن با افزایش در رشد رویشی و بهبود رشد گیاه سبب افزایش در صفاتی نظیر عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ گردید. ضمناً پارامترهائی نظیر کارائی زراعی، کارائی مصرف، کارائی فیزیولوژیک و بازیافت ظاهری نیتروژن با افزایش مصرف نیتروژن افزایش نشان دادند. برهمکنش مقدار و زمان مصرف کود نیز بر صفاتی نظیر ارتفاع بوته، تعداد دانه در طبق، عملکرد دانه و عملکرد روغن معنی‌دار گشت. به‌طورکلی کشت گلرنگ با استفاده از 180 کیلوگرم بر هکتار نیتروژن به‌صورت تقسیط‌شده در مراحل روزت و قبل از گل‌دهی در منطقه تیکمه‌داش منجر به حصول عملکرد دانه بالاتر در این رقم گلرنگ شد.

Optimization of Nitrogen Fertilizer Recommendation for a New Safflower Cultivar in Eastern Azerbaijan

In order to optimized nitrogen fertilizer recommendation for a new safflower cultivar called “Padideh” an experiment was conducted in two regions of East Azerbaijan, Tikmehdash and Shabestar. Experimental design was a randomized complete blocks design arranged in factorial with three replications. The first factor was different nitrogen rates including 30, 60, 120 and 180 kg ha1 nitrogen supplied from urea and the second factor was three times of split nitrogen application (including seed sowing, rosette and before flowering stage) at 100, 010, 1/31/31/3, 02/31/3 and 01/32/3 ratios. The results showed that, there was significant difference between the two regions in terms of studied traits so that safflower in Tikmehdash outperformed it at Shabestar. In addition, different nitrogen rates had significant effects on safflower traits. In general, increase in nitrogen rate led to increase in vegetative growth and improved yield and yield components. Furthermore, some parameters such as nitrogen agronomic efficiency, nitrogen use efficiency, nitrogen physiologic efficiency and apparent nitrogen recovery increased with increasing nitrogen application. Spliting nitrogen application showed a significant effect on some vegetative and yield related traits as well as nitrogen agronomic efficiency. Interaction between nitrogen rate and time of application was significant on plant height, seed number in capitulum, seed yield and oil yield. Safflower grain yield in Tikmehdash region using 180 kg ha1 nitrogen and applied at rosette and prior to flowering stage was found to be greater than Shabestar.