بررسی واکنش ارقام تجاری زیتون (olea europaea l.) به تنش سرما با استفاده از روش نشت یونی و اندازه‌گیری کربوهیدرات محلول کل

شناسایی و مطالعه ارقام متحمل و حساس به تنش سرما درگیاهان زراعی و باغی لازم و ضروری است. در این راستا پژوهش حاضر با استفاده از روش نشت یونی و هم‌چنین اندازه گیری مقدار قندهای محلول کل در بافت های برگ و پوست در دو سال متوالی در ده رقم تجاری زیتون شامل، زرد، ماری، فدک 187، فدک 587، فدک 86 ، فدک 77، آربکینا، میشن، بلیدی و کوراتینا انجام شد. به این منظور شاخه‌های دوساله از درختان پنج ساله زیتون در فصل های تابستان و زمستان از یک باغ تجاری در شهرستان قم برداشت شدند و تحت تیمارهای سرمایی صفر، 4 ‌، 8 ‌، 12 16 و 20 درجه سلسیوس به‌مدت 24 ساعت قرار گرفتند و سپس lt50 با استفاده از روش نشت یونی اندازه گیری شد. همراه با کاهش دما افزایش قابل ملاحظه ای (با کاهش lt50) در میزان تحمل سرما در ارقام مورد مطالعه وجود داشت. تحمل سرما در بافت های برگ و پوست در زمستان بیشتر از تابستان بود و میزان تحمل بافت پوست در هر دو فصل بیشتر از بافت برگ بود. هم‌چنین مقدار قند محلول کل در فصل زمستان در بافت های برگ و پوست بیشتر از تابستان بود و بافت پوست در تمام ارقام میزان قند کل بیشتری از بافت برگ داشت. نتایج هم‌چنین نشان داد که ارقام متحمل به سرما شامل زرد، آربکینا و فدک 587 (با آستانه تحمل به‌ترتیب c°-17/34 ،c °-17/5 و c°-17/99) در مقایسه با ارقام حساس، کوراتینا و ماری (با آستانه تحمل به‌ترتیب c°-7/18 و c°-9/13)، مقدار قند کل بیشتری در بافت های مورد مطالعه در فصل زمستان و تابستان داشتند. با اینکه مکانیزم دقیق واکنش تنش سرما در درخت زیتون شناسایی نشده لیکن می توان از این آزمایش نتیجه گرفت که مقدار کربوهیدرات های محلول در ارتباط نزدیک با میزان مقاومت به تنش سرما در زیتون است.

Responses of Commercial Olive Cultivars (Olea europaea L.) to Cold Stress Using Electrolyte Leakage Method and Measuring Total Soluble Carbohydrate

Identification and characterization of tolerant and susceptible cultivars of crop plants to cold stress is important. In this regard, in present research electrolyte leakage and Total Soluble Sugar (TSS) contents in the leaf and bark tissues in ten olive cultivars, namely, Zard, Mari, Fadak871, Fadak875, Fadak86, Fadak77, Arbequina, Mission, Blady and Coratina were measured to assess their response to cold stress during two consecutive years. Two yearsold shoots from five yearold olive trees were collected in summer and winter from a commercial orchard in Qom, Central Iran and exposed to cold treatments of 0, 4, 8, 12, 16 and 20°C for 24 hours. Then LT50 was measured by electrolyte leakage. A considerable increase in coldhardiness was observed with decreasing temperature. Leaf and bark tissues exhibited more tolerance in winter than summer and bark tissue had more tolerance than leaf in both seasons. Also TSS contents in leaf and bark tissues were greater in winter than summer and in all studied cultivars bark tissue had greater TSS content than the leaf. Results showed that coldhardy cultivars, Zard, Arbequina and Fadak875 (with tolerance thresholds of 17.34°C, 17.5°C and 17.99°C, respectively) had greater TSS contents in tissues in summer and winter compared to susceptible cultivars, Coratina and Mari (with tolerance thresholds of 7.18°C and 9.13°C respectively). Although the precise mechanism in response to cold stress has not been characterized in olive tree, it can be concluded from this experiment, that the tissue TSS content is closely associated with resistance to cold stress in this tree species.