بررسی اثر تاریخ کاشت، تراکم بوته و اسید هیومیک بر صفات کمی و کیفی گیاه روغنی کاملینا

بررسی نقش عوامل زراعی در راستای بهبود خصوصیات کمی و کیفی دانه‌های روغنی از اهمیت بالایی برخوردار است. به‌منظور تعیین ترکیب اسیدهای چرب و عملکرد دانه بالا در گیاه کاملینا (camelina sativa l.)، آزمایشی دو ساله (98-1396) به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در کرج اجرا شد که تاریخ کاشت (15 مهر، 30 مهر و 15 آبان ماه) در کرت‌های اصلی و دو عامل تراکم بوته (40، 50 و 60 بوته در مترمربع) و اسید هیومیک شامل عدم کاربرد (محلول پاشی با آب خالص) و محلول‌پاشی humax 95–wsg با غلظت 3 در هزار در دو مرحله چهار برگی و ساقه‌دهی در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه در تاریخ کاشت 15 مهر ماه، در تراکم 40 بوته در مترمربع و در شرایط کاربرد اسید هیومیک با میانگین 2485 کیلوگرم در هکتار به‌دست آمد. علاوه بر این کاربرد اسید هیومیک در تاریخ کاشت تاخیری 15 آبان ماه و تراکم 40 بوته در مترمربع نسبت به عدم کاربرد آن، بالاترین تاثیر مثبت را بر وزن هزار دانه و عملکرد دانه به‌ترتیب با افزایش 17/8 و 32/7 درصد نشان داد. همچنین کاربرد اسید هیومیک در تاریخ کاشت تاخیری 15 آبان ماه و تراکم 40 بوته در مترمربع، بیشترین درصد افزایش اسید اولئیک (0/89 درصد) را نسبت به عدم کاربرد آن نشان داد. علاوه بر این، کاربرد اسید هیومیک در کلیه تاریخ‌های کاشت معمول (15 مهرماه)، نسبتاً تاخیری (30 مهرماه) و تاخیری (15 آبان ماه) سبب کاهش معنی‌دار اسید اروسیک و گلوکوزینولات نسبت به عدم کاربرد آن شد. از این‌رو استفاده از اسید هیومیک در زراعت کاملینا به‌ویژه در مواردی که کشت آن به تاخیر می‌افتد، توصیه می‌شود.

study on the effects of planting date and density and humic acid on quantitative and qualitative traits of camelina oil-seed plant

investigating the role of agronomic factors is very important in improving the quantitative and qualitative characteristics of oilseeds. in order to determine the composition of fatty acids and grain yield in camelina (camelina sativa l.), a two-year experiment (2017-19) was conducted in karaj, iran. the experiment was carried out as a split plot-factorial in a randomized complete block design with three replications, where the planting date (7th oct., 22nd oct., and 6th nov.) in main plots and planting density (40, 50 and 60 plants m-2) and humic acid (including non-application and application of 0.003 humax 95-wsg) in two stages of 4-leaves and stem elongation were considered in sub-plots. the highest grain yield with an average of 2485 kg ha-1 was obtained on 7th oct., at 40 plants m-2 and application of humic acid. in addition, application of humic acid in delayed planting date (6th nov.) and 40 plants m-2 showed the highest positive effect on 1000-grain weight and grain yield (wit increases of 17.8 and 32.7%, respectively) compared to non-application. also, application of humic acid in delayed planting date (6th nov.) and 40 plants m-2 showed the highest percentage increase of oleic acid (0.9%) compared to non-application. furthermore, application of humic acid in all normal (7th oct.), relatively late (22nd oct.) and late (6th nov.) planting dates, caused a significant decrease of erucic acid and glucosinolate concentrations compared to non-application. therefore, application of humic acid is beneficial to camelina growth and grain yield, particularly when sown in a delayed date.