تعیین دمای کاردینال و مراحل فنولوژی دو گونه توق خاردار (xanthium spinosum) و توق معمولی ((x. strumarium براساس درجه روز- رشد

دو گونه توق خاردار (xanthium spinosum) و توق معمولی (x. strumarium) به‌عنوان علف‌های هرز یک‌ساله در مزارع سویا و دیگر محصولات تابستانه محسوب می‌شوند. پژوهش حاضر با هدف تعیین دمای کاردینال جوانه‌زنی و تعیین مراحل فنولوژی این دو گونه در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری اجرا شد. بهمنظور تعیین دمای کاردینال جوانه‌زنی بذور دو گونه توق، بذور در دماهای ثابت 5 تا 45 درجه سانتی‌گراد در قالب طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار در آزمایشی آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین مراحل فنولوژی دو گونه توق طی آزمایشی مزرعه‌ای مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج این پژوهش نشان داد که بیشترین درصد جوانه‌زنی برای توق خاردار (51/3 درصد) و توق معمولی (58/1 درصد) بهترتیب در دماهای 25 و 35 درجه سانتی‌گراد مشاهده شد. با توجه به پارامترهای مختلف مدل دو تکه‌ای دمای پایه، مطلوب و سقف به‌ترتیب 1/44، 23/2 و 54/7 درجه سانتی‌گراد برای توق خاردار و 4/80، 34/6 و 48/4 درجه سانتی‌گراد برای توق معمولی برآورد شد. از زمان سبز شدن تا پایان بذردهی، مراحل فنولوژی از جمله سبزشدن، ساقه‌دهی، گلدهی، میوه‌دهی، رسیدگی کامل ثبت شدند. طول مرحله رشدی گونه‌های توق خاردار و توق معمولی به‌ترتیب 136 و 128 روز به طول انجامید. نتایج بهدست آمده نشان داد که جوانه‌زنی بذر دو گونه توق در دامنه وسیعی انجام می‌شود و بین دمای 5 تا 45 درجه سانتی‌گراد جوانه می‌زنند و بهترین زمان کنترل این علف هرز، اواخر فصل تابستان (قبل از شروع مرحله گلدهی) است.

determination of cardinal temperatures and phenological stages of two species of spiny cocklebur (xanthium spinosum) and common cocklebur (x. strumarium) based on growing degree-day

two species of common cocklebur (xanthium strumarium l.) and spiny cocklebur (x. spinosum) are common annual summer weeds in soybean fields and other summer crops. the current research was carried out with the aim of determining the cardinal temperatures of germination and determining the phenology stages of these two species in sari university of agricultural sciences and natural resources. in order to determine the cardinal temperatures of germination of seeds of two weed species, the seeds were examined at constant temperatures of 5 to 45 °c in a completely randomized design in 4 replications in a laboratory experiment. also, the phenology stages of two weed species were investigated in a field experiment. the highest germination% was observed for the spiny cocklebur (51.3%) and the common cocklebur (58.1%) at temperatures of 25 and 35 °c, respectively. according to the different parameters of segmented model, the base temperature, lower optimum temperature and ceiling temperature for spiny cocklebur are 1.4, 23.2 and 54.7 °c, and for common cocklebur are 4.8, 34.6 and 48.4 °c, respectively. time from emergence to physiological maturity for the spiny cocklebur and common cocklebur were 136 and 128 days, respectively. the results suggested that seed germination of the two weed species occurs in a wide range of temperatures, i.e. of 5 to 45 °c, and the best time to control this weed is late summer (before the beginning of the flowering stage).