مقایسه شاخص‌های زراعی- اقلیمی و عملکرد ارقام پیاز در بهبهان

به منظور مقایسه شاخص های زراعی اقلیمی و عملکرد ارقام پیاز آزمایشی در دو سال زراعی (1395-1397) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی شامل 15 تیمار (رقم) با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان اجرا شد. ارقام مورد بررسی عبارت بودند از: صبا، ایمپراتریز، سیروس، 7030، اس وی 4043، ایکس پی رد، سویت اجنت، ساوانا سویت، گلدن آی، پریماورا، تگزاس ارلی وایت، تگزاس ارلی گرانو، وایت گرانو، سپیدان و کنتسسا. بذور در اواسط مهر ماه در خزانه کشت و نشاءها در اواسط آذر ماه به زمین اصلی منتقل شدند. زمانی که برگ های 50 تا 80% بوته ها خم شد و مرگ آن ها آغاز شد، سوخ ها برداشت شدند. اختلاف درجه روز رشد (75 درصد) و واحد هلیوترمال (33/5 درصد) در ارقام مورد مطالعه از کاشت تا تشکیل سوخ قابل توجه بود ولی اختلاف شاخص فتوترمال (نه درصد) تا قبل از تشکیل سوخ در این ارقام قابل توجه نبود. در مرحله تشکیل و نمو سوخ اختلاف هر سه شاخص درجه روز رشد (65/5 درصد)، واحد هلیوترمال (62/5 درصد) و فتوترمال (31 درصد) در کلیه ارقام قابل توجه بود. ارزیابی روابط همبستگی مشخص نمود بین عملکرد و درجه روز رشد دریافت شده و شاخص فتوترمال در مرحله تشکیل و نمو سوخ همبستگی منفی و معنی داری به-ترتیب در سطح احتمال 1 درصد و 5 درصد وجود داشت. رقم هیبرید سیروس بیشترین عملکرد، کارایی مصرف حرارت و کارایی مصرف واحد هلیوترمال را به خود اختصاص داد. چون قیمت بذر ارقام آزاد گرده‌افشان نسبت به ارقام هیبرید پایین‌تر است و امکان تولید بذر این ارقام توسط زارعین وجود دارد، برای تولید پیاز در استان خوزستان کاشت رقم آزاد گرده‌افشان تگزاس‌ارلی‌گرانو که کاهش عملکرد آنها در مقایسه با سیروس معنی‌دار نبود توصیه می شود.

comparison of agro-meteorological indices and yield of onion cultivars in behbahan, southwest iran

this research was conducted to compare agro-meteorological indices and yield of short day onion cultivars. the experiment was done in randomized complete block design including 15 cultivars (seba, imperateriz, siroos, 7030, s.v. 4043, x. p. red, sweet ajent, savana sweet, golden i, primavera, texas early white, texas early grano, white grano, spidan and contessa) with four replications at behbahan agriculture research station, southwest of iran, for two years (2016-18). seeds were sown in nursery in early october and seedlings were transplanted in early november. bulbs were harvested when 50-80% of foliage had senesced and fallen. the differences of growing degree days and helio thermal unit were considerable among cultivars from planting to bulbing stage, however the differences of photo thermal index were not significant among cultivars at this stage. during bulbing and bulb development stage differences of growing degree days, helio thermal unit and photo thermal index were considerable among cultivars. evaluation the correlation coefficients among yield and agro-meteorological indices during bulbing and bulb development stage suggested significant negative correlation of bulb yield with growing degree days and photo thermal indices. the highest bulb yield, thermal use efficiency and helio thermal unit use efficiency were recorded in siroos (hybrid cultivar). as the seed price of open–pollinated cultivar is less than the prices of hybrid cultivars and the seed of open-pollinated cultivars could be produced by the growers, therefore, planting of texas early grano (open-pollinated cultivar) is recommended for onion production in khuzestan province at southwest of iran.