ارزیابی سازگاری و مقایسه‌ی عملکرد کمی و کیفی هیبریدهای جدید گوجه‌فرنگی در شرایط استان گلستان

گوجه فرنگی (solanum lycopersicum l.) یکی از محبوب ترین و پرمصرف ترین سبزی میوه ای در سراسر جهان است. با توجه به سطح کشت این محصول در استان گلستان (حدود 2200 هکتار) و اهمیت جایگزین نمودن ارقام هیبرید پرمحصول، در این مطالعه تعداد دو ژنوتیپ هیبرید جدید گوجه فرنگی رشد محدود مناسب کشت در فضای باز به نام های a-z15، a-z16-a به همراه رقم هیبرید شاهد مهدیس مورد ارزیابی قرار گرفتند. ژنوتیپ a-z16-a در دو سطح دارای باکتری و بدون باکتری مورد بررسی قرار گرفت که ژنوتیپ آغشته شده به  باکتری پروبیو96 از شرکت بایوران تحت عنوان a-z16-b نامیده شد. این مطالعه در سال زراعی 1401-1400 در ایستگاه‎های تحقیقات کشاورزی گرگان و گنبد اجرا شد. آزمایش‎ها در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در 3 تکرار انجام شد. صفات عملکرد در هکتار، متوسط وزن میوه، تعداد برچه میوه، درصد اندازه میوه (ریز، متوسط و درشت)، قطر و طول میوه، تعداد حفره میوه، تعداد میوه در هر بوته، ph آب میوه، میزان کل مواد جامد محلول، نسبت میوه های دارای لایه سفید و ماندگاری میوه پس از برداشت یادداشت و اندازه گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس تفاوت معنی داری در اغلب صفات مورد بررسی در هر دو مکان آزمایش نشان داد. بر اساس نتایج مقایسه میانگین lsd رقم شاهد مهدیس از لحاظ عملکرد و تعداد میوه در بوته به سایر ژنوتیپ ها برتری داشت ولی در خصوصیات کیفی ماندگاری میوه، تعداد کمتر لایه های سفید میوه و مواد جامد محلول در مرتبه ی آخر قرار گرفت. بالاترین میانگین وزن میوه و بیشترین میزان ماندگاری میوه به ژنوتیپ a-z16-b تعلق داشت که از لحاظ میزان عملکرد بعد از شاهد قرار داشت. به طور کلی بر اساس نتایج آزمایش، مشخص شد که در بین ژنوتیپ های مورد بررسی رقم شاهد مهدیس عملکرد بالاتری نسبت به ژنوتیپ های جدید داشت و بعد از آن ژنوتیپ a-z16-b (تیمار آغشته به باکتری پروبیو 96 ژنوتیپ a-z16-a) خصوصیات عملکردی بهتری نشان داد. 

adaptation evaluation and quantitative and qualitative comparison of new hybrid tomato (solanum lycopersicum) genotypes in the farms of golestan province

tomato (solanum lycopersicum l.) is one of the most popular and widely consumed vegetable fruits all over the world. given the vast area (about 2200 hectares) under cultivation of this crop in golestan province (north of iran) and the importance of replacing old open-pollinated cultivars with new high-yielding hybrid cultivars, a field study was carried out by evaluating the new determinate tomato hybrid genotypes suitable for outdoor cultivation named a-z15 and a-z16 along with mahdis (control) hybrid cultivar. a-z16 consisted of two treatments of without and with treating seeds with probio 96 bacteria named a-z16a and a-z16-b, respectively. this study was carried out during 2022 in two agricultural research stations of golestan, gorgan and gonbad experiments carried out as complete block designs with three replications. characteristics such as fruit yield/hectare, average weight of fruit, number of fruit carpel, percentage of fruit size (small, medium, large), diameter and length of fruit, number of fruit cavity, fruits/plant, ph of fruit juice, amount of total soluble solids, proportion of fruits with white layer and shelf life of fruit after harvest were recorded and measured. the results of analysis of variances showed significant differences in most of the examined traits in two experimental locations. based on mean comparisons, cultivar mahdis (control) was superior in fruit yield and fruits/plant, but this cultivar in qualitative characteristics such as shelf life of fruit, the lower proportion of fruits with white layer and total soluble solids was ranked last. the highest average weight of fruit and shelf life of fruit belonged to a-z16-b. after mahdis, a-z16-b produced highest fruit yield. in conclusion, mahdis (control) and in a lesser extent a-z16-b (a-z16-a treated with probio 96 bacteria) showed better fruit yield attributes compared to others.