اثر تلفیقی مایه‌زنی باکتری‌های محرک رشد مولد اکسین و تریپتوفان بر رشد گندم در شرایط تنش رطوبتی

اکسین تولید شده توسط باکتری‌های محرک رشد در ریزوسفر گندم می‌تواند به بهبود عملکرد آن در شرایط بروز تنش کم‌آبی کمک کند. با توجه به وقوع تنش‌های کم‌آبی در کشور و تاثیر سوء آن بر عملکرد گندم، جهت بررسی این موضوع آزمایشی گلخانه‌ای به روش هیدروپونیک به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با تیمارهایی شامل دو نوع باکتری محرک رشد (bacillus simplex 40، bacillus simplex 52)، دو سطح رطوبتی (50 و 80 درصد ظرفیت نگهداری آب در پرلیت) و دو سطح تریپتوفان (کاربرد و عدم کاربرد) در سه تکرار در سال 1398 در دانشگاه مراغه طراحی شد. نتایج به‌دست آمده نشان دادند که در شرایط تنش رطوبتی 50 درصد ظرفیت زراعی کاربرد تریپتوفان بدون مایه‌زنی باکتریایی باعث افت 5 درصد عملکرد ماده خشک گندم شد. مایه‌زنی باکتری bacillus simplex 40 بدون کاربرد تریپتوفان در حالی باعث افزایش 25 درصد این صفت شد، که افزودن تریپتوفان باعث کاهش 17 درصد عملکرد این صفت نسبت به این تیمار شد. تحت شرایط تنش فعالیت آنزیم کاتالاز در تیمارهای مایه‌زنی شده با باکتری bacillus simplex 40 نسبت به شاهد 33 درصد و فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز 2/3 برابر افزایش فعالیت داشت. از این رو، با استناد به یافته‌های این پژوهش به لحاظ فیزیولوژیکی باکتری مذکور توانست با بهبود سیستم آنتی‌اکسیدانی در شرایط بروز تنش اکسیداتیو منتج از تنش رطوبتی باعث بهبود عملکرد ماده خشک شود. کاربرد تریپتوفان تاثیر چشمگیری بر افت عملکرد داشت که می‌توان این موضوع را ناشی از زیادی کاربرد غلظت آن 100 میلی‌گرم بر لیتر و ایجاد اختلال هورمونی در گندم دانست.

Effect of Co-Application of Auxin-Producing Plant Growth Promoting Bacteria and Tryptophan on Wheat Growth under Water Stress Conditions

Auxin produced by plant growthpromoting bacteria (PGPR) in the wheat rhizosphere, can improve plant yield under water deficit stress condition. To investigate this issue, a completely randomized factorial design with three replications was conducted under greenhouse condition at the University of Maragheh, EasternAzarbayjan, Iran during 2019. Treatments were two types of growthpromoting bacteria (Bacillus simplex 40, Bacillus simplex 52); two moisture levels (50% and 80% of water holding capacity in perlite) and two levels of tryptophan (0 mg L1 and 100 mg L1). Under the condition of 50% of water holding capacity, the application of tryptophan without bacterial inoculation decreased wheat dry matter yield by 5%. Inoculation of Bacillus simplex 40 in the absence of tryptophan led to 25% increase in wheat dry matter yield while application of tryptophan reduced the trait by 17%. Under the stress condition, catalase enzyme activity increased by 33% and guaiacol peroxidase activity increased by 2.3% in inoculation treatments compared to control treatments. In conclusion, bacterial inoculation was able to increase wheat dry matter yield by improving the wheat antioxidant system under droughtinduced oxidative stress. Furthermore, the decrease in wheat dry matter in the presence of tryptophan treatment may be attributed to probable hormonal disorders in wheat caused by high concentration of applied tryptophan.