برهم‌کنش تاریخ کاشت و سطوح مختلف نیتروژن بر خصوصیات کمّی و کیفی گیاه کینوا (Chenopodium Quinoa Willd) در شرایط شهرستان اهر

به‌منظور تعیین تاریخ کاشت و مقدار کود نیتروژن مناسب برای کاشت کینوا در شهرستان اهر، آزمایشی در سال زراعی 98-1397 به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی و با سه تکرار اجرا شد. کرت‌های اصلی شامل پنج تاریخ کاشت (5 اسفند، 20 اسفند، 5 فروردین، 20 فروردین و 5 اردیبهشت) و کرت‌های فرعی شامل پنج سطح نیتروژن به صورت کود اوره (0، 90، 180، 270 و 360 کیلوگرم در هکتار) بودند. نتایج نشان داد که بیشترین وزن هزار دانه (3/48 گرم) در تاریخ کاشت 5 اردیبهشت با سطح کودی 180 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و بیشترین عملکرد دانه و زیست‌توده در تاریخ کاشت 5 اردیبهشت در سطوح 270 و 360 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بود. بیشترین ارتفاع بوته و درصد نیتروژن دانه در تاریخ‌ کشت 5 اردیبهشت با مقادیر کود 90، 180، 270 و 360 کیلوگرم در هکتار و بدون اختلاف معنی‌دار با یکدیگر به‌دست آمد. در تمام تاریخ‌های کاشت، با افزایش مصرف کود نیتروژن از حالت شاهد به 90 کیلوگرم در هکتار، افزایش معنی‌داری در کارآیی زراعی نیتروژن مشاهده شد. بیشترین طول دوره رشد با 137 روز در تاریخ کاشت 5 اسفند و کمترین آن با 95 روز متعلق به تاریخ کاشت 5 اردیبهشت بود. به‌طور کلی، می‌توان عنوان کرد که تاریخ کاشت 5 اردیبهشت به‌دلیل طول دوره رشد کوتاه‌تر و عملکرد دانه و بیوماس بالاتر و با مقدار کود نیتروژن مصرفی 270 کیلوگرم در هکتار برای شهرستان اهر مناسب بود.

Effect of Sowing Date and Different Levels of Nitrogen on Qualitative and Quantitative Characteristics of Quinoa (Chenopodium quinoa Willd) in Ahar

In order to define a suitable sowing date and effect of nitrogen fertilizer on quinoa, a randomized complete block design field experiment was conducted based on a splitplot design with three replications in 2019 at Ahar, Iran. Experimental treatments included: Five sowing dates (Feb. 24, Mar. 11, Mar. 25, Apr. 9 and Apr. 25) as main plot and five levels of nitrogen fertilizer (0, 90, 180, 270 and 360 kg ha1) as sub plots. Results indicated that maximum 1000seed weight (3.48 g) was obtained at sowing date of 25 Apr. under 180 kg ha1 nitrogen and the highest grain yield and biomass were observed at sowing date of 25 Apr. with application of 270 and 360 kg ha1 nitrogen fertilizer. The highest plant height and grain nitrogen percentage were obtained in the sowing date of 25 Apr. with application of 90, 180, 270 and 360 kg ha1. A significant increase in nitrogen agronomic efficiency was observed with increasing application of nitrogen from control to 90 kg ha1 in all sowing dates. The highest growing period (with 137 days) was observed at sowing date of 24 Feb. and the lowest growing period (with 95 days) was observed at sowing date of 25 Apr. Generally, the sowing date of 25 Apr. with application of 270 kg ha1 nitrogen fertilizer is suitable for Ahar region owing to the shortest growing period and highest grain yield and biomass.