تاثیر تنش خشکی، کود زیستی و نانو کود پتاسیم برشاخص سطح برگ، وزن هزار دانه، شاخص برداشت و کیفیت دانه کینوا (Chenopodium Quinoa Willd)

به‌منظور بررسی اثر تنش خشکی، کود زیستی و نانو کود پتاسیم بر گیاه کینوا آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار و در دو سال 97-1396 و 98-1397 در استان تهران منطقه احمد آباد مستوفی اجرا شد. عوامل مورد مطالعه شامل تنش خشکی در چهار سطح (0/015 (شاهد)، 0/3، 0/6 و 0/9 مگاپاسگال) به‌عنوان عامل اصلی و دو عامل کود زیستی (ترکیبی از باکتری‌های آزادزی تثبیت کننده نیتروژن و قارچ میکوریزا در چهار سطح (عدم کاربرد (شاهد) و 1، 2 و 3 درصد) و نانو کود پتاسیم در دو سطح (عدم کاربرد (شاهد) و کاربرد) به‌عنوان عوامل فرعی به‌صورت فاکتوریل در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیشترین شاخص سطح برگ (3/38)، وزن هزار دانه (2/56 گرم) و شاخص برداشت (31/7 درصد) در شرایط نرمال آبیاری و کاربرد نانو کود پتاسیم به‌دست آمد. بیشترین میزان پتاسیم (0/115 درصد)، آهن (154 میلی‌گرم بر صد گرم ماده خشک) و کربوهیدرات‌های دانه (76/8 درصد) در شرایط نرمال آبیاری، کاربرد سه درصد کود زیستی و کاربرد نانو کود پتاسیم و کمترین میزان آنها در شرایط تنش شدید، عدم کاربرد کود زیستی و نانو کود پتاسیم به‌دست آمد. با افزایش شدت تنش، میانگین کلسیم و منیزیوم دانه به‌ترتیب از 0/273 و 0/240 درصد در شرایط نرمال آبیاری به 0/145 و 0/142 درصد در شرایط تنش شدید کاهش یافت. تنش خشکی باعث افزایش پروتئین و کاهش روغن دانه کینوا شد، اما کاربرد کود زیستی و نانو کود پتاسیم آنها را بهبود بخشید. بنابراین هم در شرایط نرمال آبیاری و هم در شرایط وجود تنش خشکی، کاربرد 3 درصد کود زیستی و نانوکود پتاسیم جهت بهبود کیفیت دانه کینوا توصیه می‌شود.

Effect of Drought Stress, Biofertilizer and Potassium Nano Fertilizer on Leaf Area Index, 1000-Seed Weight, Harvest Index and Quality of Quinua (Chenopodium quinoa Willd) Seed

In order to investigate the effect of drought stress, biofertilizer and potassium Nano fertilizer on quinoa plant, a splitfactorial experiment was conducted in a randomized complete block design with three replications in Ahmadabad Mostofi, Tehran, Iran in two growing seasons (20172018 and 20182019). The studied factors included drought stress at four levels (0.015 (control), 0.3, 0.6 and 0.9 MPa) as the main factor and two biofertilizer factors (a combination of Nitrogenfixing bacteria and mycorrhiza fungi at four levels (nonapplication (control) and 1, 2 and 3%) and potassium Nano fertilizer at two levels (nonapplication (control) and application) as subfactors were factorially placed in subplots. The results showed that the highest leaf area index (3.38), 1000seed weight (2.56 g) and harvest index (31.7%) is attainable in normal irrigation condition and application of potassium Nano fertilizer. The highest potassium (0.115%), iron (154.0 mg/100 g dry matter), and grain carbohydrates (76.8%) contents were obtained under normal irrigation condition with application of 3% biofertilizer and application of Nano fertilizer and the lowest ones were obtained under condition of severe stress with nonapplication of biofertilizer and nonapplication of potassium Nano fertilizer. With increasing stress intensity, the mean calcium and magnesium of the seed decreased from 0.273% and 0.240% in normal irrigation conditions to 0.145% and 0.142% in severe stress conditions, respectively. Drought stress increased and decreased quinoa protein and seed oil, respectively, but the application of biofertilizer and potassium Nano fertilizer improved them. Therefore, both under normal irrigation and drought stress conditions, the use of 3% biofertilizer and potassium Nano fertilizer is recommended to improve the quality of quinoa seed.