اثر پرایمینگ بذر بر عملکرد، اجزای عملکرد و خصوصیات کیفی دانه گندم دیم در استان کردستان

این آزمایش با هدف بررسی اثر پرایمینگ بذر گندم بر عملکرد، اجزای عملکرد و برخی خصوصیات کیفی دانه گندم دیم رقم آذر 2 در دو سال زراعی 98-1397 و 99-1398 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای پرایمینگ شامل شاهد (بدون پرایمینگ)، کلرید پتاسیم (یک درصد)، اوره (دو درصد)، سولفات روی (0/6 درصد)، کلرید کلسیم (1/4 درصد)، ویتاسپرین (یک گرم در لیتر)، سیتوکینین (50 میلی‌گرم در لیتر) و آب (هیدروپرایمینگ) بودند. نتایج نشان داد که در هر دو سال زراعی، پرایمینگ بذور با کلرید کلسیم و آب اثرات مثبتی بر بهبود عملکرد دانه داشتند. در سال زراعی 981397، پرایم بذور با کلرید کلسیم از طریق افزایش تعداد سنبله در واحد سطح، عملکرد زیستی و وزن هزار دانه عملکرد دانه را از 291 گرم در مترمربع (شاهد) به 411 گرم در متر‌مربع و در سال زراعی 991398، از طریق افزایش وزن هزار دانه، عملکرد دانه را از 186 گرم در مترمربع به 204 گرم در متر‌مربع افزایش داد. همچنین در سال زراعی 981397، پرایم بذور با آب با افزایش تعداد سنبله در واحد سطح و عملکرد زیستی، عملکرد دانه را از 291 گرم در مترمربع به 369 گرم در متر‌مربع و در سال زراعی 991398، با افزایش عملکرد زیستی و وزن هزار دانه، عملکرد دانه را از 186 گرم در مترمربع به 225 گرم در مترمربع بهبود بخشید، لذا با توجه به اثرات مثبت هیدروپرایم در هر دو سال زراعی و هزینه بالای استفاده از ترکیباتی شیمیایی و عناصر غذایی جهت پرایم بذر برای کشاورز، هیدروپرایم به‌عنوان روشی مقرون به‌صرفه برای افزایش عملکرد در شرایط دیم قابل پیشنهاد است.

The Effect of Seed Priming on Yield, Yield Components and Grain Quality Characteristics of Rainfed Wheat in Kurdistan Province

In order to investigate the effect of seed priming on yield, yield components and some quality characteristics of rainfed wheat Azar2 cultivar, an experiment was conducted as a randomized complete blocks design with three replications in the Research Field of Kurdistan University, Sannandaj, Iran during two seasons (20182020). Priming treatments included control (nonprime), potassium chloride (1%), urea (2%), zinc sulfate (0.6%), calcium chloride (1.4%), vitasprin (1 g. l1), cytokinin (50 ppm) and water (hydroprime). The results showed that in both years, priming of seeds with calcium chloride and water had positive effects on grain yield. In 20182019, calcium chloride priming increased the grain yield by 41% due mainly to increasing the number of spikes, biological yield and thousand kernel weight. In 20192020 grain yield increased by 10% due mainly to increasing thousand kernel weight. Also, in 20182019, seed priming with water increased grain yield by 27% due mainly to increasing the number of spikes and biological yield, and in 20192020 the 21% increase in grain yield was achieved by increasing biological yield and thousand kernel weight. Given the positive effects of hydropriming in both years and the high cost of using chemical compounds and nutrients for seed priming, hydropriming is proposed as a costeffective method to increase grain yield of wheat in rainfed conditions.