ارزیابی تنوع و کاربرد صفات زراعی، مورفولوژیک و فیزیولوژیک جهت بهبود عملکرد دانه کینوا

هدف این پژوهش ارزیابی میزان تنوع و پیش بینی پاسخ به انتخاب در ژنوتیپ های کینوا برای 15 صفت مختلف بود که در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در کرج و کرمانشاه انجام شد. ژنوتیپ ها برای بیش تر صفات دارای تفاوت معنی‌دار آماری (p<0.01) بودند و در هر چهار ناحیه بای پلات پراکنده شدند. ژنوتیپ های شماره 14، 15 و 16 دارای بیشترین و ژنوتیپ های 5، 6، 11 و 4 دارای کمترین عملکرد دانه و شاخص برداشت دانه بودند. در حالی که صفات قطر پانیکول اصلی، شاخص برداشت دانه، روز تا تغییر رنگ پانیکول اصلی، وزن هزار دانه و روز تا گلدهی، بیشترین هم راستایی مثبت را با عامل عملکرد داشتند، صفت روز تا ده برگی دارای ارتباطی قوی ولی منفی با عملکرد دانه بود. بیشترین فاصله ژنتیکی بین خوشه اول و سوم مشاهده شد که می‌توان با تلاقی ژنوتیپ های انتخابی از این دو خوشه، بیشترین تنوع ژنتیکی را در نسل های در حال تفرق ایجاد کرد. دو صفت شاخص برداشت دانه و قطر پانیکول اصلی با داشتن بیشترین ضریب تنوع ژنتیکی، وراثت پذیری بالا و بیشترین پیشرفت ژنتیکی، به عنوان دو صفت مطلوب با پاسخ به گزینش بالا، شناسایی شدند. انتخاب مثبت برای این دو صفت و انتخاب منفی برای صفت روز تا ده برگی جهت بهبود عملکرد دانه پیشنهاد می شود. با توجه به محدودیت انتخاب مستقیم برای بهبود عملکرد دانه، همچنین طبق همبستگی معنی دار (***r = 0.994) بین پارامتر درصد تفاضل بین ضریب تغییرات فنوتیپی و ضریب تغییرات ژنوتیپی با وراثت پذیری عمومی، استفاده از این پارامتر ژنتیکی جهت انتخاب صفات اگروموفوفیزلوژیکی مطلوب قابل توصیه است.

Evaluation of Diversity and Application of Agronomic, Morphological, and Physiological Traits to Improve Quinoa (Chenopodium quinoa Willd.) Grain Yield

The purpose of this study was to evaluate the diversity and predict the response to selection in different traits of 16 quinoa genotypes, which was done in a randomized complete block design in Karaj and Kermanshah. The genotypes had a statistically significant difference (p le;0.01) for the majority of the traits, and they were distributed in four biplot regions. Genotypes 14, 15, and 16 had the highest, and genotypes 5 and 6 had the lowest grain yield and grain harvest index. While the main panicle diameter, grain harvest index, day to physiological maturity, day to main panicle color change, 1000grain weight, and day to flowering had the highest positive alignment with yield component, day to ten leaf trait had a strong but negative connection with it. The highest genetic distance was observed between the first and third clusters, which can be achieved by crossing the selected genotypes of these two clusters, to create the greatest genetic diversity in the dividing generations. Grain harvest index and diameter of the main panicle with the highest coefficient of genetic diversity, high heritability, and the highest genetic progression were identified as two desirable traits with a high selection response. Positive selection for these two traits and negative selection for day to ten leaf traits are suggested in future breeding programs of this plant. In general, due to the limitation of direct selection to improve grain yield, also according to the significant correlation (r = 0.994***) between the new parameter of percentage difference between phenotypic variation coefficient and genotypic variation coefficient with broadsense heritability, the use of this new genetic parameter to select desirable agro morphophysiological traits is recommended.