امکان‌سنجی کاربرد علف‌کش‌های رایج برنج نشایی در کشت مستقیم مرطوب رقم هاشمی

به‌منظور ارزیابی علف‌کش‌های رایج کشت نشایی برنج در شرایط کشت مستقیم مرطوب رقم هاشمی، این پژوهش در قالب طرح بلوک‌های کامل ‌تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. تیمار‌ها شامل کاربرد مقادیر توصیه‌شده علف‌کش‌های پرتیلاکلر (1)، اگزادیارژیل+ بن‌سولفورون‌متیل (2)، افزودن پروپانیل یا تیوبنکارب به تیمار 1 و2 (3 تا 6)، افزودن سینوسولفورون به تیمارهای 3 تا 6 (7 تا10) و نیز شرایط عاری (11) و آلوده به (12) علف‌های هرز بود. بیشترین آلودگی کل علف‌های هرز به‌ترتیب در کاربرد پرتیلاکلر، اگزادیارژیل+ بن‌سولفورون‌متیل و پرتیلاکلر به‌همراه پروپانیل یا تیوبنکارب مشاهده شد. بیشترین ارتفاع برنج در شرایط آلوده به علف هرز ثبت شد؛ درحالی‌ که بیشترین مقدار برای سایر صفات در شرایط وجین دستی علف‌های هرز مشاهده شد. در مقایسه تیمارهای کاربرد علف‌کش با یکدیگر، کمترین رشد و عملکرد برنج در کاربرد پرتیلاکلر (به‌واسطه بیشترین میزان رقابت علف‌های هرز) و اگزادیارژیل+ بن‌سولفورون‌متیل+ تیوبنکارب ثبت شد. در تیمار اخیر تعداد خوشه و دانه و وزن هزاردانه کمتر از کاربرد انفرادی پرتیلاکلر بود. از آنجا که کاربرد اگزادیارژیل+ بن‌سولفورون‌متیل در کنترل علف‌های هرز بهتر از گروه پرتیلاکلر بودند و نیز با توجه به کنترل موثر اویارسلام با کاربرد بن‌سولفورون‌متیل و سوروف با کاربرد تیوبنکارب، لذا علت این امر را می‌توان مرتبط با اثرات گیاه‌سوزی بالاتر کاربرد اگزادیارژیل+ بن‌سولفورون‌متیل+ تیوبنکارب بر برنج دانست. در تیمارهای کاربرد علف‌کش‌ها، بیشترین تعداد پنجه و خوشه و عملکرد بیولوژیک و دانه در کاربرد اگزادیارژیل+ بن‌سولفورون‌متیل+ پروپانیل مشاهده شد. به‌طور کلی به‌نظر می‌رسد که با وجود کنترل مطلوب علف‌های هرز، رقم هاشمی نسبت به کاربرد علف‌کش‌ها در شرایط خاک اشباع حساس بوده و دچار گیاه‌سوزی شده است.

The Feasibility Study of Utilizing Common Herbicides of Transplanted Rice for Direct Wet-Seeding of Hashemi Cultivar

To investigate some common herbicides of transplanted rice for direct wetseeding of Hashemi cultivar, this study was conducted in a randomized complete block design with three replications. Treatments were as follow: (i) recommended dose of pretilachlor, (ii) oxadiargyl + bensulfuronmethyl, (iiivi) adding propanil or thiobencarb to treatment (i) and (ii), (viix) adding cinosulfuron to treatment (iii) to (vi), (xi) weed free condition, and (xii) weed infested condition. The highest total weed infestations were observed when pretilachlor, oxadiargyl + bensulfuronmethyl and pretilachlor plus propanil or thiobencarb had been applied. The highest rice height was recorded in weed infested, but for other traits, comparison of herbicide treatments showed the least rice growth and yield for pretilachlor (due to the highest weed competition) and oxadiargyl + bensulfuronmethyl + thiobencarb. In the recent treatment panicle and grain number, and 1000grain weight were lower than those for individual application of pretilachlor. Since applying oxadiargyl + bensulfuronmethyl suppressed weeds better than treatments containing pretilachlor, and also considering the effective control of nutsedge by bensulfuronmethyl, and barnyardgrass by thiobencarb, it seems that the phytotoxicity effects of oxadiargyl + bensulfuronmethyl + thiobencarb on rice are serious. In the herbicide applied treatments, the maximum number of tiller and panicle, and biological and grain yield were observed in oxadiargyl + Bensulfuronmethyl+ Propanile treatments. Despite the acceptable weed control, it seems that Hashemi cultivar was susceptible to herbicides in saturated soil condition and symptoms of phytotoxicity were appeared in crop plants.