ارزیابی نظام کشت مخلوط وسمه (.indigofera tinctoria l) و چای‌ترش(.hibiscus sabdariffa l) بر عملکرد، تنوع زیستی و تغییرات جمعیت علف‌های هرز

استفاده از نظام‌های کشت مخلوط به‌دلیل به حداکثر رساندن پوشش سطح خاک و تنوع گیاهان یکی از روش‌های اکولوژیکی برای کنترل علف‌های هرز محسوب می‌شود. در این راستا به‌منظور ارزیابی کشت مخلوط بر تنوع زیستی، تغییرات جمعیت علف‌های هرز و عملکرد گیاهان وسمه و چای‌ترش، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی مرکز تحقیقات‌ و آموزش کشاورزی و منابع‌ طبیعی جنوب کرمان در سال زراعی 1395 -1394 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سری‌های افزایشی کاشت وسمه و چای‌ترش به نسبت‌های 100 درصد چای‌ترش و 100 درصد وسمه h100:i100)، 100) درصد چای‌ترش و50 درصد وسمه (h100:i50)،50 درصد چای‌ترش و 100 درصد وسمه (h50:i100) و سری جایگزینی با نسبت 50 درصد چای‌ترش و50 درصد وسمه (h50:i50) و کشت خالص وسمه (i100) و چای‌ترش (h100) بودند. نتایج نشان داد تراکم و زیست‌توده علف‌های هرز غالب تاج‌خروس و اویارسلام و سایر علف‌های هرز (آفتاب‌پرست، خارشتر و خرفه) به‌طور معنی‌داری تحت تاثیر نسبت‌های مختلف کشت مخلوط وسمه و چای‌ترش قرار گرفت. تراکم علف ‌هرز تاج‌خروس در نسبت‌های اختلاط i100:h100،i50:h100 و i100:h50 به‌‌ترتیب 57/44، 81/5 و 70/38 درصد نسبت به کشت خالص چای‌ترش کاهش یافت. بیشترین تراکم علف ‌هرز اویارسلام در کشت‌های خالص h100، i100 و نسبت کشت جایگزینی i50:h50 بود. تراکم سایر علف‌های هرز در نسبت‌های کشت مخلوط h100:i100, h50:i100, h100:i50, h50:i50 به‌‌ترتیب 44/4، 48/2، 51/8 و 77/7 درصد نسبت به کشت خالص کاهش یافت. میزان زیست‌توده علف‌های هرز در نسبت‌های کاشت h100:i50, h50:i100,h100:i100 در مقایسه با کشت خالص به‌ترتیب 38/44، 23/25 و 15/98 درصد کاهش نشان داد. بیشترین عملکرد کاسبرگ چای‌ترش (1114/2 کیلوگرم در هکتار) و وزن خشک برگ وسمه (3016/7 کیلوگرم در هکتار) در تیمار i100:h100 مشاهده شد. مقادیر نسبت برابری زمین در تمامی تیمارهای کشت مخلوط بزرگ‌تر از واحد بود و بالاترین میزان آن به تیمار h100:i100 تعلق داشت که نشان‌دهنده‌ سودمندی کشت مخلوط نسبت به کشت خالص در این آزمایش بود.

The Evaluation of Intercropping System of Indigo (Indigofera tinctoria L.) and Roselle (Hibiscus sabdariffa L.) on Yield, Weed Biodiversity and Changes of Weeds Community

Application of intercropping systems is one of the ecological methods for controlling weeds due to maximization of soil cover and plant diversity. In order to study the effect of intercropping system of indigo (Indigofera tinctoria L.) and roselle (Hibiscus sabdariffa L.) on biodiversity, weeds population changes and plant yield an experiment was conducted based on randomized complete block design with three replications in the Research Farm of South Kerman Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Jiroft, Iran, during 20142015 growing season. Treatments were additive and replacement series of intercropping including: I100:H100, I100:H50, I50:H100, I50:H50 and monoculture of indigo and roselle. The results showed that the density and biomass of Amaranth, Cyprus and other weeds (Heliotropium europaeum L., Heliotropium europaeum L. and Portulaca oleracea L.) were significant by intercropping of indigo and roselle. Amaranth weed density in I100:H100, I50:H100 and I100:H50 were 57.44, 81.5 and 70.38%, respectively, lower than roselle monoculture. The highest of Cyprus weed density was in indigo and roselle monoculture and I50:H50 intercropping ratio. The density of other weeds in I50:H50, I50:H100, I100:H50 and I100:H100 ratio were 44.4, 48.2, 51.8 and 77.7 % lower than monoculture. Weed biomass in I100:H100, I10:H50 and I50:H100 ratio were decreased by 25.44, 23.38 and 15.98 % in comparison to monoculture, respectively. The highest yield of roselle (1114.2 kg/ha) and leaf dry weight (3016.7 kg/ha) of indigo was observed in I100: H100 ratio. The values of the land equivalent ratio (LER) in all of intercropping treatments were greater than unit and the highest LER belonged to H100: I100 treatment, indicating that intercropping system outperforms the monoculture in terms of crop productivity and hence weed control.