ارزیابی صفات زراعی ارقام کلزا تحت تاثیر تراکم‌های مختلف گیاه و کاربرد هیومیک اسید

به‌منظور بررسی اثر هیومیک اسید در پایداری عملکرد دانه ارقام کلزا در تراکم‌های بوته مختلف، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار به‌مدت دو سال زراعی (1395-1393) در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد که در آن تراکم بوته در سه سطح شامل (40، 60 و 80 بوته در متر‌مربع)، هیومیک اسید در دو سطح شامل عدم کاربرد (محلول‌پاشی با آب خالص) و کاربرد هیومیک اسید (با غلظت سه در هزار در دو مرحله شش‌برگی و غنچه‌دهی) به‌صورت فاکتوریل در کرت‌های اصلی و شش رقم بهاره کلزا شامل rgs003، zafar، julius، jerry، zabol10 وhyola4815 درکرت‌های فرعی قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان داد که اثر برهم‌کنش تراکم بوته × هیومیک اسید × رقم بر صفات عملکرد دانه، عملکرد روغن دانه، تعداد دانه در خوررجین، تعداد خورجین در بوته، عملکرد بیولوژیکی، شاخص برداشت و اثر متقابل دوگانه تراکم بوته × رقم بر صفات درصد روغن دانه، وزن هزار دانه، کلروفیل a، b و کل در سطح یک درصد معنی‌دار شد. به‌طور کلی افزایش تراکم بوته به‌دلیل رقابت شدید بین بوته‌ها سبب تاثیر سوء بیشتر بر صفات مورد آزمون شد. به‌طوری که در تراکم 40 بوته در متر‌مربع و کاربرد هیومیک اسید، رقم jerry بالاترین تعداد دانه در خورجین و تعداد خورجین در بوته را به‌ترتیب با میانگین 24.6 و 200.7 عدد و بیشترین وزن هزار دانه با میانگین 4.9 گرم را داشت. علاوه‌بر این، رقم jerry در تراکم 40 بوته در متر‌مربع و کاربرد هیومیک اسید با میانگین 5412 و 2196 کیلوگرم در هکتار، به‌ترتیب بیشترین عملکرد دانه و عملکرد روغن دانه را به خود اختصاص داد. بر این اساس ارقام مورد آزمون، پاسخ مثبتی به کاربرد هیومیک اسید در تراکم‌های مختلف بوته، به‌ویژه در تراکم 40 بوته در متر‌مربع نشان دادند. همچنین رقم jerry در تراکم 40 بوته در متر‌مربع و کاربرد هیومیک اسید، بالاترین عملکرد دانه و عملکرد روغن دانه را به خود اختصاص داد

Evaluation of Agronomic Attributes of Canola Cultivars under Different Plant Densities and Application of Humic Acid

To investigate the effect of humic acid application on agronomic characteristics of canola (Brassica napus L.) genotypes in different plant densities, a factorial splitplot experiment was performed using a randomized complete block design with three replications in the Seed and Plant Improvement Institute, Karaj, Iran. Plant density at three levels of 40, 60 and 80 plants/m2 and humic acid at two levels of 0 (nonapplication) and application of 0.3% were considered the main plots and canola genotypes including RGS003, Zafar, Julius, Jerry, Zabol10 and Hyola4815 were the subplots. The interaction effect of plant density × humic acid × cultivar was statistically significant for seed yield, oil yield, number of seeds per pod, number of pods per plant, biological yield and harvest index. Moreover, the interaction effect of plant density × cultivar was significant for oil percentage, 1000 seed weight, chlorophyll a, chlorophyll b and total chlorophyll. Generally, increased competition at the highest plant density caused an adverse effect on the tested traits of the canola cultivars. The Jerry cultivar with 40 plants/m2 (lowest density) and application of humic acid had the highest numbers of seeds per pod and pods per plant (with an average of 24.6 and 200.7, respectively) and 1000 seed weight (with the average of 4.9 g). Moreover, in the lowest plant density (40 plants/m2) and application of humic acid, the Jerry cultivar had the highest amounts of seed and oil yields (with an average of 5412 and 2196 kg ha1, respectively). Accordingly, the examined canola cultivars had a positive reaction to the application of humic acid in different plant densities in particular at 40 plants/m2. Jerry cultivar had the maximum seed and oil yield under humic acid application condition when sown at 40 plants/m2.