تاثیر تاریخ و روش‌‌ کاشت بر عملکرد بلال، کارایی مصرف آب و برخی صفات فیزیولوژیک ذرت شیرین در یاسوج

به‌منظور بررسی اثر تاریخ و روش کاشت بر عملکرد بلال، کارایی مصرف آب و برخی صفات فیزیولوژیک ذرت شیرین، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در یاسوج در سال 1395 اجرا شد. عامل اصلی آزمایش شامل تاریخ کاشت در پنج سطح (15 اردیبهشت‌ماه، 30 اردیبهشت‌ماه، 15 خردادماه، 30 خردادماه و 15 تیرماه) و عامل فرعی شامل روش کاشت در سه سطح (کاشت بذر به روش متداول، کاشت نشا 15 روزه (مرحله سه‌برگی) و کاشت نشا 20 روزه (مرحله چهاربرگی) بودند. نتایج نشان داد که برهم‌کنش تاریخ و روش کاشت بر عملکرد بلال و کارایی مصرف آب معنی‌‌دار بود. کاشت نشای 15 روزه در تاریخ 15 اردیبهشت‌ماه، دارای بیشترین عملکرد بلال (16000 کیلوگرم بر هکتار) و نشای 20 روزه در تاریخ کاشت 15 تیرماه، دارای کمترین عملکرد بلال (8000 کیلوگرم بر هکتار) بود. بالاترین کارایی مصرف آب معادل 2.93 کیلوگرم بر متر‌مکعب در تاریخ کاشت 15 اردیبهشت‌ماه و نشای سه‌برگی حاصل شد که نسبت به نشای چهاربرگی در تاریخ کاشت 15 تیرماه، 66 درصد بیشتر بود. اثر تاریخ و روش کاشت بر درصد پروتئین دانه معنی‌دار شد. با تاخیر در کاشت، درصد پروتئین دانه افزایش یافت؛ به‌طوری که بیشترین درصد پروتئین (8.7) در تاریخ کاشت 15 تیرماه و کمترین آن (8.0) در تاریخ کاشت 15 اردیبهشت‌ماه به‌دست آمد و درصد پروتئین تیمارهای نشایی کمتر از پروتئین دانه تیمار بذری بود. تنش دمایی در تاریخ کاشت‌های 30 اردیبهشت تا 30 خردادماه، میزان قند دانه را کاهش داد. کشت نشایی نیز منجر به تغییر در میزان کل قند و افزایش آن نسبت به کشت بذر شد. در مجموع می‌توان بیان کرد که بهترین تیمار این پژوهش، تاریخ کاشت تاریخ 15 اردیبهشت‌ماه و نشای سه برگی بود.

Effect of Planting Date and Sowing Methods on Ear Yield, Water Use Efficiency and Some Physiological Characteristics of Sweet Corn

In order to investigate the effect of planting date and sowing method on ear yield, water use efficiency and some physiological characteristics of sweet corn, an experiment was carried out as a split plot based on a randomized complete block design with three replications in Yasouj, southwest of Iran. Planting date consisted of five levels (4 May, 19 May, 4 June, 19 June, 5 July) and considered as the main plots and three levels of planting methods (seed cultivation, transplanting cultivation [15days after planting (3leaf stage)] and [20days after planting (4leaf stage)] were assigned to the subplots. Planting date and sowing method interaction effects were significant on ear yield and water use efficiency. Transplanting at 3leaf stage on the 4th of May had the maximum ear yield (16000 kg ha1) and at 4leaf stage on the 5th of July had the minimum ear yield (8000 kg ha1). The highest water use efficiency (2.93 kg m3) was obtained by transplanting on the 4th of May and 3leaf stage, which was 66% higher than the water use efficiency of those transplanted on the 5th of July and at 4leaf stage. The effects of planting date and sowing method were significant on grain protein content. With a delayed planting, the grain protein content was increased so that the maximum of grain protein content (8.7%) was obtained in the 5th of July and the lowest (8%) in the 4th of May transplanting. The grain protein concentration of the transplanting treatments was less than the grain protein of the seed cultivation treatment. The high temperature stress experienced by sowing at the 19th of May until the 19th of June decreased the grain sugar content. Transplanting cultivation led to increase in the amount of total sugar compared to seed cultivation. The best treatment in this study was found to be transplanting at 3leaf stage on the 4th of May.