بررسی تحمل به سرمازدگی زمستانه در گیلاس و ارتباط آن با نشت یونی و برخی صفات مورفولوژیک

سرمازدگی زمستانه از مهم‌ترین عوامل خسارت‌زا در درختان میوه به‌ویژه هسته‌داران است. مقاومت نسبی20 رقم/ ژنوتیپ بومی و وارداتی گیلاس به سرمازدگی زمستانه در شرایط برودت مصنوعی و ارتباط شدت سرمازدگی با درصد نشت یونی و برخی خصوصیات کمّی و کیفی شامل قطر شاخه و تنه، شدت رنگیزه آنتوسیانین نوک شاخه و تعداد عدسک در سال 1390 مورد بررسی قرار گرفت. در بهمن‌ماه شاخه‌های خواب دو ساله تحت تیمار سرمایی مصنوعی از 4 تا 24- درجه سلسیوس و معکوس آن قرار گرفتند و شدت سرمازدگی بر اساس درصد تغییر رنگ از سبز به قهوه‌ای بررسی شد. نتایج، شدت سرمازدگی در شاخه و جوانه ارقام/ ژنوتیپ‌های مختلف را به‌صورت متفاوتی نشان داد. شدت آسیب جوانه بیشتر از شاخه بود و این دو با هم همبستگی مثبت معنی‌دار داشتند. در هر دو اندام، ژنوتیپ‌های آلبالوگیلاس دانشکده مقاوم‌ترین و مشکین‌شهر حساس‌ترین رده‌بندی شدند. با توجه به کمینه برودت مورد آزمون، ارقام/ ژنوتیپ‌ها در سه گروه بسیارحساس (10 درصد)، نسبتاً حساس (15 درصد) و نسبتاً مقاوم (75 درصد) گروه‌بندی شدند. نتایج این پژوهش نشان داد اولاً، بیشتر ارقام/ ژنوتیپ‌های گیلاس مورد مطالعه به سرمای زمستان نسبتاً متحمل بودند و بین شدت خسارت و قطر شاخه همبستگی دیده شد که نشان می‌دهد نهال حساسیت بالاتری دارد، با توجه به ضعیف بودن ارتباط شدت خسارت با تعداد عدسک/ شدت رنگیزه آنتوسیانین، این صفات معیار مناسبی برای به‌گزینی مقاومت به سرمازدگی زمستانه نیستند.

Winter Cold Tolerance in Cherry (Prunus avium) and Its Association with Electrical Conductivity and a Number of Morphological Traits

Winter cold is a significant damaging factor in fruit trees specially stone fruits. Relative resistance of 20 local and introduced sweet cherries (Prunus avium) to winter cold in artificial cold condition and its association with electrical conductivity and a number of morphological traits including trunk diameter, shoot diameter, anthocyanine and lenticels frequencies was studied in year 2011. In February, dormant shoots and buds were collected and treated in a freezer with temperatures decreasing from 4 OC to 24 OC and increasing from 24 OC to 4 OC. Then, cold damage was determined based on percentage of discoloration from green to brown. Results showed variability of shoot and bud cold tolerance among different genotypes/cultivars. Cold damage to buds was higher than shoots and they showed significantly positive correlation. In both organs, Albaloogilas Daneshkadeh was rated as the most resistant and Meshkinshahr as the most susceptible genotypes. According to the observed responses to the low temperature treatment, the germplasm was divided in three relative susceptibility groups including highly susceptible (10%), relatively susceptible (15%) and relatively resistant (75%) and no genotype was completely resistant. Accordingly, it is concluded that most genotypes/cultivars studied were relatively tolerant to winter cold. A correlation existed between cold damage and shoot diameter, indicating that this species is more coldsusceptible at the seedling stage. Considering low correlation between cold damage and lenticel numbers/anthocyanin pigment intensity, these traits are not appropriate criteria for winter cold tolerance selection in cherry.