پهنه‌بندی حرارتی کشت گلرنگ بهاره در استان اصفهان

بسیاری از محصولات زراعی به طور سنتی در نواحی و یا زمانی کشت می شوند که شرایط اقلیمی در حد مطلوب نیست، در این شرایط با بازده پایین محصول و همچنین عدم استفاده بهینه از نهاده های کشاورزی روبه رو هستیم. با توجه به اینکه گلرنگ بهاره یک محصول فاریاب در استان اصفهان است، دما نقش تعیین کننده ای در عملکرد نهایی آن دارد. به منظور پهنه بندی درجه حرارت کشت گلرنگ بهاره در استان اصفهان، از داده های دمایی 51 ایستگاه سینوپتیک و کلیماتولوژی استان های اصفهان و همجوار آن از سال 1961 تا 2009 میلادی استفاده شد. پهنه استان با استفاده از میانگین دمای شبانه روزی و به روش کریجینگ به سه ناحیه دمایی اول، دوم و سوم تقسیم شد. در هر ناحیه دمایی با توجه به نیاز حرارتی گیاه برای سبز شدن، نقشه های پهنه بندی حرارتی کشت در سامانه اطلاعات جغرافیایی با روش توابع پایه شعاعی ترسیم شدند. بر اساس نتایج به دست آمده در ناحیه دمای اول که عمدتاً قسمت های گرم استان را فرا می گیرد، تاریخ های کاشت مناسب از نیمه اول بهمن شروع و تا نیمه اول اسفند ادامه می یابد. در ناحیه دمایی دوم که به طور عمده مناطق معتدل استان را در بر می گیرد، تاریخ های کاشت مناسب از نیمه دوم اسفند شروع و تا نیمه اول فروردین ادامه خواهد یافت. تاریخ های کاشت مناسب در ناحیه دمایی سوم که قسمت های سرد استان را شامل می شود، از نیمه دوم فروردین شروع و تا نیمه دوم اردیبهشت ادامه می یابد. با توجه به نیازهای حرارتی گلرنگ چنانچه این گیاه در مناطق مختلف اصفهان در تاریخ های کاشت مناسب خود کشت شود با دماهای باز دارنده روبه رو نخواهد شد و در نتیجه از لحاظ اقلیمی بازده مناسب حاصل می شود.

Thermal Zoning of Spring Safflower in Isfahan Province, Central Iran

Many crops are grown in regions and sowing dates which the climate is not in the desirable condition, bringing about decreases in efficiency of agricultural inputs and crop yield. The spring safflower is planted under irrigation condition in Isfahan province and the temperature during growing season plays a major role in its seed yield. For thermal zoning of spring safflower planting in Isfahan province, the temperature data from 51 synoptic and climatologic stations of Isfahan and neighboring provinces from 1961 to 2009 were used. Thermal zoning was determined based on mean daynight temperatures and the province was divided into three thermal zones by Kriging method. In each region considering thermal requirement for the plant establishment the thermal zoning in GIS was delineated, using radial basis function. According to the results in the first thermal region (which mainly covers the warm section of Isfahan province) the best planting date is from late January to late February. In the second zone (which mainly covers the temperate region of Isfahan province) the best sowing date is from earlyMarch to earlyApril. The third zone (which is consisted of cold region) the suitable planting date is from earlyApril to earlyMay. Considering the thermal requirement of safflower, if it is planted in different parts of Isfahan according to the above planting windows in each region it will not face with adverse temperature conditions, and will take full advantage of growing season and may lead to increase in seed yield.