بررسی غلظت سدیم و نسبت پتاسیم به سدیم به‌عنوان ملاک تحمل به شوری در گندم و جو

بیشتر تحقیقات در زمینه اصلاح گندم و جو برای تحمل به شوری عمدتاً بر غلظت سدیم بافت ها تاکید دارد، اما برخی اهمیت غلظت سدیم را به عنوان معیار تحمل به شوری مورد سوال قرار داده اند. به منظور بررسی غلظت سدیم و نسبت پتاسیم به سدیم به عنوان ملاک تحمل به شوری، سه رقم گندم نان متفاوت از لحاظ تحمل به شوری و یک رقم جو در آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار ارزیابی شدند. زمانی که برگ چهارم به حداکثر سطح خود رسید، سه سطح شوری صفر، 75 و 150 میلی مولار کلرید سدیم به عنوان تیمار شوری اعمال شد. شوری موجب کاهش وزن خشک ریشه، پتاسیم ریشه، پتاسیم اندام هوایی و نسبت پتاسیم به سدیم اندام هوایی شد و غلظت سدیم ریشه و اندام هوایی را افزایش داد. سدیم اندام هوایی تحت تیمار شوری در جو و رقم متحمل گندم (ارگ) بیشتر از تجن و بهاران بود و در این آزمایش، ارتباطی بین غلظت سدیم گیاه و تحمل به شوری در رقم های مختلف ملاحظه نشد. نسبت پتاسیم به سدیم اندام هوایی بیشترین پاسخ را به شوری از خود نشان داد اما اختلافی بین رقم های تحت تنش شوری از این نظر وجود نداشت. با توجه به اثرات شوری بر رشد ریشه، به نظر می رسد عامل عمده کاهش وزن خشک ریشه همه رقم ها اثرات اسمزی املاح است. نتایج این آزمایش نشان داد که همیشه غلظت پایین سدیم نمی تواند موجب تحمل به شوری شود و به نظر می رسد اصلاح به منظور تحمل به شوری نیاز به انتخاب به منظور غلظت پایین سدیم و دیگر واکنش های فیزیولوژیک که به احتمال زیاد مرتبط با تحمل بافت ها ست دارد