اثر ریزوبیوم و مایکوریزا بر برخی صفات فیزیولوژیک، عملکرد و ویژگی کیفی لوبیا چیتی در شرایط کم‌آبیاری

به منظور بررسی تاثیر کودهای بیولوژیک (ریزوبیوم و مایکوریزا) بر عملکرد و خصوصیات کیفی لوبیا چیتی در شرایط کم آبیاری، آزمایشی در سال زراعی 1395 به صورت اسپیلت پلات در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل رژیم آبیاری با دو سطح (آبیاری کامل و کم آبیاری) به عنوان کرت اصلی و کرت های فرعی شامل کود بیولوژیک با شش سطح )شاهد (c)، ریزوبیوم (r. phaseoli)، قارچ های گونه rhizophagus intraradices (i)، funneliformis mosseae (m)، تلفیقی 1 (r. intraradices و ریزوبیوم-t1)، تلفیقی 2(f. mosseae و ریزوبیومt2 ) بودند. تیمار کودی f. mosseae بیشترین تاثیر را در افزایش وزن هزار دانه در شرایط کم آبیاری داشت. گیاهان تحت تیمار کودی r. intraradices افزایش 28 درصدی عملکرد دانه نسبت به شاهد را داشتند. بیشترین مقدار پروتئین دانه (19/86 درصد) در تیمار کودی ریزوبیوم در شرایط آبیاری کامل و کمترین میزان آن(13/77 درصد) از گیاهان شاهد در شرایط کم آبیاری حاصل شد. بالاترین میزان پروتئین خام (21/45 درصد) و ماده خشک قابل هضم (71/15 درصد) بقایا در گیاهان تیمار شده با r. intraradices در شرایط کم آبیاری به دست آمد و کمترین میزان آنها (16/72 و 58/94 درصد) از تیمار شاهد و به ترتیب در شرایط آبیاری کامل و کم آبیاری به دست آمد. گیاهان تحت تیمار کودی f. mosseae در شرایط کم آبیاری بیشترین میزان پرولین و کلروفیل کل را داشتند. به طورکلی، گونه های قارچ f. mosseae و r. intraradices در شرایط کم آبیاری منجر به بهبود خصوصیات مهم کمی و کیفی لوبیا چیتی شدند که قابل توصیه برای استفاده در کشت لوبیا چیتی هستند.

Effect of Rhizobium and Mycorrhiza on Some Physiological Traits, Yield and Qualitative Characteristics of Pinto Beans in Deficit Irrigation Condition

In order to evaluate the effect of biofertilizers (Rhizobium and mycorrhiza) on yield and qualitative characteristics of Pinto bean under deficit irrigation, an experiment was conducted as split plot based on a randomized complete block design with three replications in 2017. Experimental treatments included irrigation regime with two levels (normal and deficit irrigation) as main plots and biological fertilizers with six levels {Control (C), Rhizobium phaseoli (R), fungus included Rhizophagus intraradices (I) and Funneliformis mosseae (M), Integrated 1 (R. intraradices and RhizobiumT1), Integrated 2 (F. mosseae and RhizobiumT2)} as subplots. Inoculation with F. mosseae led to increase in 1000seed weight in deficit irrigation condition. Grain yield was enhanced by 28% due to application of R. intraradices, compared with control treatment. The highest grain protein content (19.86%) was observed in Rhizobium fertilizer application under normal irrigation condition and its lowest (13.77%) was obtained from control plants under deficit irrigation condition. The maximum amount of crude protein (21.45%) and digestible dry matter (71.15%) were found in the plants treated with R. intraradices under deficit irrigation condition, and the lowest amount of them (16.72 and 58.94%) were obtained from untreated plants under normal and deficit irrigation treatments, respectively. Plants treated with F. mosseae had the highest concentrations of proline and total chlorophyll under deficit irrigation condition. Generally, F. mosseae and R. intraradices species led to improving qualitative and qualitative characteristics of Pinto bean under deficit irrigation condition.