بررسی اثر ضدباکتریایی روغن کرچک روی برخی از بیماری‌زاهای غذایی با تکیه بر ارزیابی مقایسه‌ای ترکیبات

ترکیبات مشتق‌شده از گیاهان، طی قرن‌ها به‌دلیل داشتن فعالیت ضدمیکروبی، استفاده‌های دارویی داشته‌اند. در این پژوهش اثر ضدباکتریایی روغن کرچک دو واریته اصفهان و مشهد روی استافیلوکوکوس ‌اورئوس،‌‌ اشریشیا کولای و لیستریا اینوکوآ مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور از روش انتشار دیسک و کمترین غلظت بازدارندگی (mic) و کشندگی (mbc) به‌روش براث میکرودایلوشن استفاده شد. روغن کرچک توسط دستگاه سوکسله با حلال نرمال هگزان استخراج و به‌وسیله دستگاهgc/msمورد تحلیل قرار گرفت. براساس رقت‌های تهیه شده، micروغن‌های کرچک روی باکتری‌های مورد آزمایش بین 255/12% بود، به‌غیر از روغن کرچک واریته اصفهان که روی اشریشیا ‌‌کولای بین 5/1225/6% برآورد شد. در آزمون mbc، هر دو واریته در غلظت 100% موجب غیرفعال شدن باکتری‌ها شدند. بر مبنای تجزیه و تحلیل gc/ms، بیشترین مقدار اولئیک اسید مربوط به روغن کرچک واریته اصفهان بود. هم‌چنین ریسینویئک اسید به مقدار 307/1%، جنتیسیک اسید 597/0% و پالمیتیک اسید 949/1%، که در روغن کرچک واریته اصفهان موجود، اما روغن کرچک واریته مشهد فاقد این ترکیبات بود. بر اساس نتایج مطالعه، روغن هر دو واریته کرچک بیشترین اثر ضدباکتریایی را روی اشریشیا کولای داشتند، اما در مجموع خاصیت ضدباکتریایی واریته اصفهان در مقایسه با واریته مشهد قوی‌تر برآورد شد. به‌نظر می‌رسد، وجود ترکیبات فنلی، کامفوری و اسید‌های چرب غیراشباع از مهم‌ترین عوامل بازدارندگی بیشتر روغن کرچک واریته اصفهان روی اشریشیا کولای می‌باشد. با توجه به خاصیت ضدمیکروبی روغن کرچک، می‌توان از این ترکیب به‌عنوان یک نگه‌دارنده و آنتی‌بیوتیک طبیعی در صنایع غذایی استفاده نمود.