واکاوی ابعاد تحریم ‌های اقتصادی در راستای مدیریت آثار آن بر نظام سلامت به روش تحلیل مضمون

سلامت یکی از نیازهای بنیادین هر اجتماع محسوب می‌شود به گونه‌ای که دولت‌ها، بهبود و ارتقاء کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی را جزء اصلی‌ترین وظایف خود می‌دانند. در ‌این پژوهش تلاش شده است  تا اثر تحریم‌ها بر نظام سلامت جمهوری اسلامی بررسی و شناسایی گردد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی بوده که با رویکرد کیفی و روش تحلیل مضمون اجرا شده است. برای جمع آوری داده‌ها ضمن بهره‌گیری از روش مطالعات کتابخانه‌ای، با 15 نفر از کارشناسان و دست‌اندرکاران نظام سلامت، مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته انجام و داده‌های پژوهش با الگوی «براون و کلارک» تحلیل گردید که پس از اجرای فرایند کدگذاری باز و محوری؛ نتایج پژوهش در هفت بعد شامل «تاثیر منفی تحریم‌ها بر سلامت روان جامعه»، «پیشگیری و بهداشت عمومی»، « تامین دارو، درمان و تجهیزات پزشکی و تشخیصی»، «کاهش ظرفیت توسعه و گسترش زیرساخت‌ها»، «شکوفایی کاسبان تحریم و عادی انگاری بی‌اخلاقی‌های حرفه‌ای»، «تاثیر منفی بر درآمدزایی صنعت پزشکی» و سرانجام «تاثیر منفی تحریم‌ها بر سرمایه انسانی نظام سلامت» احصاء گردید که سه بعد آخر برای اولین بار در حوزه ادبیات تحریمی ایران شناسایی شده است. علی‌رغم ادعای استثنای تبادلات و تعاملات دارو و درمان از شمول تحریم‌ها؛ مشخص است که نظام سلامت و حق سلامت مردم ایران به دلیل شدت و گستره تحریم‌ها به طور غیرمستقیم و ثانویه تحت تاثیر این ابزار ناجوانمردانه قرار گرفته است. در نهایت نتایج این پژوهش می‌تواند در امر مدیریت آثار تحریم‌ها بر نظام سلامت کارگشا بوده و ضمن شناسایی ابعاد آسیب‌پذیری، به خط‌ مشی‌گذاران کمک کند تا این آثار را مدیریت نمایند.