تحول مفهوم مصونیت دیپلماتیک: ملاحظات امنیتی و حقوق بشری

حادثه یازده سپتامبر 2001 بر بسیاری از تعاملات بین المللی تاثیرگذار بوده است. یکی از حوزه هایی که از این حادثه تاثیر پذیرفته است، حوزه مصونیت شامل «مصونیت دیپلماتیک» و «مصونیت سران دولت‌ها» است. این مصونیت‌ها به افراد موقعیتی اعطا می کند که در شمول صلاحیت محاکم دولت‌های خارجی قرار نگیرند و بدین‌ترتیب از تعقیب قضایی و اجرایی مصون باشند. در حال حاضر، شناسایی چنین معافیت‌هایی مغایر با مقررات حقوق بشر، مسیولیت کیفری بین‌المللی و حق دفاع از خود قلمداد می‌گردد. یازده سپتامبر 2001 با امنیتی کردن بیش‌ازپیش فضای بین‌المللی، اولویت دولت‌ها را تغییر داد، به‌گونه‌ای که ملاحظات امنیت ملی مقدم بر ملاحظات حقوقی بین‌المللی خصوصاً قواعد ناظر بر مصونیت‌ها قرار گرفت. دولت‌ها در توجیه بیان دلایل مصونیت‌ها توجیهاتی چون مغایرت مصونیت با حق حیات، حق دفاع از خود و لزوم اولویت قواعد نسبت به مصونیت‌ها را ارایه داده‌اند. این پژوهش بر این فرض استوار است که مصونیت دیپلماتیک و مصونیت سران دولت‌ها در پی حادثه 11 سپتامبر تحت تاثیر ملاحظات امنیتی و حقوق بشری و در اثر رویه‌های جدید دولت‌ها دستخوش تحول گردیده است و این رویه‌ها با نص صریح مقررات قراردادی ازجمله کنوانسیون های 1961 و 1963 وین راجع‌به روابط دیپلماتیک و کنسولی منافات دارد.