باززایی غیر مستقیم گیاه دارویی درخطر انقراض زرین گیاه( dracocephalum kotschyi boiss)

زرین گیاه ( dracocephalum kotschyi boiss) یکی از گونه های دارویی و معطر نعناعیان است که در ارتفاعات شمالی و شمال شرقی ایران یافت می شود. زرین گیاه به علت شرایط خاص رویشگاه و برداشت بی رویه انسانی این گیاه در خطر انقراض قرار دارد. در این مطالعه نتایج حاصل از کشت درون شیشه ای جداکشت های مختلف بدست آمده از دانه رست های سترون بدست آمد. کلیه تیمارهای بکار رفته برای محور زیر لپه تنها به کالوس زایی انجامید و باززایی مشاهده نشد. نتایج باززایی غیر مستقیم برگ لپه ای 14 روزه نشان داد که بیشترین درصد کالوس زایی مربوط به ریزنمونه های کشت شده در محیط کشت msحاوی mg l-1 0.5 ba و mg l-1naa 5.0 بود. کالوس های منتقل شده به محیط کشت باززایی حاوی mg l-1 2 baو mg l-1 0.2naa میزان 33.3% باززایی شاخه را نشان داد. همچنین به منظور القای نوساقه از طریق باززایی غیر مستقیم با واکشت متوالیریزنمونه برگ لپه ای در محیط کشت حاوی 1 میلی گرم بر لیتر ba و 1 میلی گرم بر لیتر naa 53.3 % باززایی گزارش شد. بهترین درصد ریشه زایی به میزان 75% از محیط القای ریشه حاوی 2 میلی گرم بر لیتر naa بدست آمد. گیاهان باززایی شده پس از توسعه سیستم ریشه ای به گلدان های حاوی خاک و ورمیکولیت در شرایط گلخانه منتقل و سازگار شدند.

indirect regeneration of endangered dracocephalum kotschyi boiss

daracocephalum kotschyi boiss is a pharmaceutical and aromatic species of lamiaceae which could be found in the northern and the north-eastern highlands of iran. d. kotschyi is an endangered species due to specific circumstances of habitat and human indiscriminated harvest. in vitro culture of different explants from sterile seedlings showed that all of media used for hypocotyl just produced callus without any shoot regeneration. the best callus production obtained from 14 day old - cotyledonary leaves cultured on ms medium containing 0.5 mg l-1 ba and 0.5 mg l-1 naa. these calli were subcultured to ms medium containing 2 mg l-1 ba and 0.2 mg l-1 naa that showed 33.3% shoot regeneration. in order to indirect regeneration using sequential reculturing, cotyledonary leaves on ms medium containing 1 mg l-1 ba and 1 mg l-1 naa that 53.3% shoot regeneration was obtained. 75% from regenerated plants that were subcultured on root induction medium supplemented by 2 mg l-1 naa could produce the strong roots. these plants were transferred to vermiculite and soil.they were adapted to greenhouse condition.