اثر محلول‌پاشی سالیسیلیک‌اسید در تعدیل اثرات تنش خشکی بر برخی خصوصیات مورفولوژیک و رنگیزه‌های فتوسنتزی در گیاه آفتابگردان (helianthus annuus l.)

سالیسیلیک‌اسید، یکی از تنظیم کنندهای فرآیندهای فیزیولوژیکی است که باعث افزایش مقاومت گیاهان نسبت تنش‌های محیطی می‌گردد. این پژوهش با هدف بررسی اثر محلول‌پاشی سالیسیلیک‌اسید در تعدیل اثرات تنش خشکی و برهمکنش سالیسیلیک‌اسید و خشکی بر پارامترهای مورفولوژیک و رنگدانه‌های فتوسنتزی در گیاه آفتابگردان، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه فیزیولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کلیبر در سال زراعی 1396 اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل غلظت‌های مختلف سالیسیلیک‌اسید در چهار سطح (صفر، 0.5، 1 و 1.5 میلی‌مولار) و پتانسیل آب در پنج سطح (صفر، 5-، 10-، 15- و 20- مگاپاسکال) بودند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که برهمکنش تنش خشکی و سالیسیلیک‌اسید بر میزان کلروفیل a، کلروفیل کل، طول، وزن تر و خشک اندام‌ هوایی معنی‌د‌ار بود. نتایج مقایسه میانگین برهمکنش تنش خشکی و سالیسیلیک‌اسید نشان داد که حداکثر میزان رنگدانه‌های فتوسنتزی و پارامترهای مورفولوژیک توسط تیمار بدون اعمال تنش و سالیسیلیک‌اسید با غلظت 1 میلی‌مولار حاصل شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که تنش خشکی باعث کاهش معنی‌دار رشد بخش هوایی و ریشه، کاهش وزن تر و خشک اندام ‌هوایی و ریشه، همچنین کاهش رنگدانه‌های فتوسنتزی شد؛ در حالیکه در گیاهان پیش تیمار شده با سالیسیلیک‌اسید، مقدار این کاهش تعدیل شده است. با توجه به نتایج به‌دست آمده سالیسیلیک‌اسید موجب کاهش خسارات وارد شده در مواجه با خشکی شد.

effect of foliar application of salicylic acid in adjustment of the effects of drought stress on some morphological characteristics and photosynthetic pigments in sunflower (helianthus annuus l.)

salicylic acid is one of the regulators of physiological processes causing increased resistance of plants to environmental stresses. this research was conducted with the aim of investigating the effect of drought stress and salicylic acid on morphological parameters and photosynthetic pigments in sunflower an experiment was performed as factorial in a fully random design with three replications in laboratory of physiology at islamic azad university, kaleybar branch in the agricultural year of 2017. the experimental treatments included salicylic acid at four levels (0, 0.5, 1, and 1.5 mmolar), and water potential at five levels (0, -5, -10, -15, and -20 mpa). the results obtained from the analysis of variance indicated that the interaction between drought stress and salicylic acid and level of chlorophyll-a, total chlorophyll, length, wet and dry weight of the aerial parts was significant. the results of comparing the mean of the interaction between drought stress and salicylic acid indicated that the maximum level of photosynthetic pigments and morphological parameters was obtained by the treatment involving no application of stress plus salicylic acid 1 mm. the results obtained from this research indicated that drought stress resulted in a significant reduction in the growth of aerial parts and root, wet and dry weight of the aerial parts and root, and photosynthetic pigments. on the other hand, in the plants pretreated with salicylic acid, the extent of this reduction has been modified. based on the obtained results, salicylic acid culminated in diminished damage incurred in response to drought.