بازمهندسی ساز و کار اداره مساجد کشور با بهره‌گیری از منطق تحلیل سه لایه ای

هدف این پژوهش، بازمهندسی سازوکار اداره مساجد در سازه‌ای نظام مند است. برای این منظور از منطق «تحلیل سه لایه ای مسئله» استفاده شده است. این منطق از یک‌سو به کندوکاو در سه لایه انگاره های معرفتی، ساختارها و قواعد، و رفتار کنشگران می‌پردازد و از همین رو سازگاری معناداری با مفهوم «بازمهندسی» دارد و از سوی دیگر به سبب ارتباط علّی میان لایه ها، متناظر با مفهوم «نگرش سیستمی» است. به‌علاوه این بازمهندسی به سبب دلالت بر تغییر رویکرد پیشینی در نگاه به مسجد و مدیریت آن، نوعی خط مشی گذاری فرهنگی در حوزه مساجد به‌شمار می رود که با عنایت به دینی بودن حکومت در ایران، ثمره عملی این پژوهش در دستیابی به حکمرانی مطلوب راهگشا خواهد بود. در این تحقیق برای بازآفرینی انگاره های معرفتی مخاطبان بالقوه و بالفعل نسبت به مسجد از الگوی «سازمان یادگیرنده»، برای گردآوری اطلاعات از روشهای مطالعات کتابخانه ای، مشاهده مستقیم و مصاحبه عمیق با خبرگان و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از دو روش تحقیق کیفی تحلیل منطقی و تحلیل محتوا استفاده شده است. یافته های تحقیق نیز به تایید خبرگان رسیده است. در پژوهش برای مدیریت درون مسجدی، ساختار سیستمی مطلوب و الزامات اجرایی آن در قالب ساختاری کاملاً منعطف پیشنهاد شده است. این ساختار، کاملاً بومی و مردمی، و بر گروه‌محوری استوار است. برای مدیریت میان مسجدی نیز توسعه سلسله مراتبی منطقی از مساجد در قالب خرده سامانه های همکاریکننده پیشنهاد شده است. این امر تنها زمانی محقق می شود که هیچ نهاد یا سازمان خارجی میداندار مسجد نباشد.