ابعاد و مولفه‌های حاکمیت مطلوب در قرآن کریم

مفهوم حاکمیت خوب الگویی است که در پی ناکارآمدی سازوکارهای پیشین توسعه از سوی کشورهای توسعه‌یافته و مجامع بین‌المللی ارائه شد. اما به‌واسطه خاستگاه هنجاری متفاوت طرح آن از سوی اندیشمندان مختلف مورد انتقاد قرار گرفته است. بر این اساس این مقاله درصدد آن است تا با تکیه به سه بعد کتاب هدایت بودن، وجود همه لوازم هدایت تشریعی و جهان‌شمولی آموزه‌های قرآن، ابعاد و مولفه‌های حاکمیت مطلوب را با استفاده از ترکیبی از دو روش تحقیق موضوعی قرآن کریم و تحلیل مضمون از آیات قرآن استخراج نماید. بنابراین با انتخاب کلیدواژه مناسب (ریشه ح-ک-م) و بررسی آیات منتخب (703 آیه) در قالب سیاق آن (63 سیاق)، نکاتی به‌دست آمد که با مطالعه و مقایسه محتوایی با تفاسیر منتخب ضمن تکمیل، روایی نکات استخراجی (در مجموع 393 نکته) مورد ارزیابی قرار گرفته و سپس با روش تحلیل مضمون دسته‌بندی و کدگذاری شد. در نهایت ابعاد حاکمیت مطلوب با تکیه به 33 مولفه به‌دست آمده در 5 عنوان شریعت‌گرایی اسلامی، معنویت‌گرایی اسلامی، عقل‌گرایی، عدالت‌گرایی اسلامی و مردم سالاری دینی دسته‌بندی گردید. سبک مستخرج از مولفه‌ها و ابعاد با عبارت «حاکمیت برادرانه در سایه ولی حق» عنوان‌گذاری شد.

dimensions and components of optimal governance in the holy quran

the concept of good governance is a model that was presented by developed countries and international organizations after the inefficiency of previous development mechanisms. but due to its different normative origins, its design has been criticized by various thinkers.based on this, this article seeks to find out, relying on the three dimensions of the book of guidance, the existence of all the essentials of legislative guidance and the universal teachings of the qur’an, the dimensions and components of optimal governance by using a combination of two methods of thematic research of the holy qur’an and thematic analysis of the verses. extract the quran. therefore, by choosing the appropriate keyword (the root of the holy quran) and examining the selected verses (703 verses) in the form of its context (63 contexts), points were obtained that by studying and comparing the content with the selected interpretations while completing, the validity of the extracted points (393 in total) note) was evaluated and then categorized and coded using thematic analysis method. finally, the dimensions of the desired governance were categorized into 5 headings: islamic shariatism, islamic spiritualism, rationalism, islamic justiceism, and religious democracy based on the 33 components obtained.the style extracted from the components and dimensions was titled with the phrase fraternal rule in the shadow of truth.