طراحی الگوی توسعه منابع انسانی سازمان با تکیه بر نظریه رشد اسلامی

از نهضت روابط انسانی تاکنون، در زمینه توسعه منابع انسانی تلاشهای متعددی صورت گرفته که بسیاری از آنها منجر به ایجاد الگوهای متعددی در جهت توسعه منابع انسانی شده‌اند. با نگاهی عمیق‌ به الگوهای ارائه‌شده تاکنون می‌توان دریافت که اکثر الگو‌های موجود، انسان را در کنار عوامل دیگر تولید (و البته ارجمندترینِ آنها) قرار داده و اگرچه به عوامل معنوی و اخلاقیات در سازمان توجه کردهاند؛ ولی این توجه عمق و غنای لازم را ندارد و بسیاری از ابعاد آن در این الگوها مغفول مانده است. جهت ارتقای وضعیت موجود، جهان‌بینی اسلامی میتواند با نگاه جامعی که به تمامی ابعاد مادّی و معنوی وجود انسان دارد، راه‌گشا باشد. در پژوهش حاضر تلاش‌شده برمبنای یکی از نظریه‌های اسلامی مطرح‌شده در این زمینه؛ یعنی نظریه رشد، الگوی رشد و توسعه منابع انسانی سازمان تدوین گردد. روش تحقیق حاضر تحلیل مضمون و شیوه گردآوری داده‌ها، مطالعات کتابخانه‌ای و مصاحبه نیمه‌ساخت‌یافته با خبرگان مدیریت اسلامی تا دستیابی به اشباع نظری و تحلیل آنها طی سه مرحله بوده است. حاصل تحلیل داده‌ها، 160 مضمون پایه و 27 مضمون سازمان دهنده بودهاند که ذیل 6 مضمون فراگیر «عوامل پیش‌زمینه‌ای»، «لازمه‌های رشد»، «فرایند رشد»، «راهبردهای رشد»، «ابزارهای رشد»، «ابعاد رشد» و «اهداف رشد» انتظام یافته و الگوی توسعه منابع انسانی در سازمان با اتکا بر نظریه رشد را شکل داده‌اند. الگوی رشد و توسعه‌ منابع انسانی به‌دست‌آمده ضمن وجود اشتراکاتی با الگوهای موجود در این زمینه، تفاوت‌های ماهوی با آن‌ها دارد.

designing organizational human resource development model on the basis of the martyr motahhari’s theory of growth

after the “human relations movement”, many studies have been performed on human resource development, some of them leading to the creation of methods, procedures, standards, and models about human resource improvement and development. by looking deep, it can be found out that most of the present models assume human beings at the same level of other production factors (and of course the most venerable ones) and although they have addressed spiritual factors and ethics in the organization, they have not profoundly focus on it and many aspects have been neglected. improving the status quo, the islamic worldview can be helpful because of its comprehensive approach to all the physical and spiritual dimensions of humans. in this research, we tried to develop a model of human resource growth and development on the basis of one of the islamic theories raised in this regard, i.e. motahhari’s theory of growth. in the present study, data collection was performed through archival studies and interviews with islamic management experts, and data analysis was implemented by thematic analysis. after analyzing the data, 160 descriptive codes, 27 interpretive codes and 6 overarching themes emerged which finally formed the organizational human resource growth and development model on the basis of growth theory. the findings show that besides similarities, there are essential differences between this model and the present models of human resource development.