تحلیل گفتمان انتقادی نامه‌های امام علی علیه‌السلام به عبدالله بن عباس

شناسایی گفتمان مدیریت اسلامی می تواند هم برای رهبران و هم برای افرادی که مسئولیتهای مدیریتی بخشی از جامعه را بر عهده دارند، بسیار راه گشا باشد. هدف این مقاله تحلیل گفتمان انتقادی نامه های امام علی به عبدالله ابن عباس است؛ به همین دلیل با روش کیفی و با استفاده از تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف به بررسی و تحلیل نامه‌های امام علی به عبدالله بن عباس حاکم بصره پرداخته شده است. این نامه‌ها هفت عدد است و تحلیل گفتمان انتقادی در سه سطح انجام شده است. در سطح توصیف ویژگیهای مهم زبانشناختی نامه‌ها به منظور شناسایی نظم گفتمانی حاکم بر آنها مورد بررسی قرار گرفته است. در تفسیر تلاش شده است که این نظم گفتمانی در پرتو ویژگیهای متنی و هم چنین شرایط تولید این متون در دوره امام علی(ع) تفسیر شود. هم چنین در سطح تبیین تلاش شده است تا رابطه نظم گفتمانی با متن و بستر اجتماعی سیاسی آن تبیین شود. به طور کلی یافته ها نشان می‌دهد که در نظم گفتمانی امام علی تنها یک پرکتیس یا عمل گفتمانی قابل شناسایی است و آن پرکتیس گفتمانی امام کارگزار است. امام علی در سطح پرکتیس گفتمانی امام کارگزار انواع مختلف گفتمانها را برای مفصل بندی نظم گفتمانی یا همان گفتمان مدیریت اسلامی در نامه هایشان به کار گرفته اند. به طور کلی شش گفتمان در مفصل‌بندی پرکتیس گفتمانی امام کارگزار برای تولید نظم گفتمان مدیریت اسلامی به کار گرفته شده که عبارت است از: گفتمان مدیریت عدالتگرا و حق گو، گفتمان گشاده رویی مدیریتی، گفتمان مدارای مدیریتی، گفتمان سرنوشتگرا، گفتمان شهادتگرا و گفتمان دنیاگریزی.

A Critical Discourse Analysis of the of Imam Ali’s Letters To Abdullah Ibn Abbas

Understanding the discourse of the Islamic management can be very helpful for both leaders and individuals who take managerial responsibilities in the society. This research is intended to have a critical discourse analysis of Imam Ali’s letters to Abdullah Ibn Abbas.  Hence, Imam Ali’s letters to Abdullah bin Abbas, the ruler of Basra, are reviewed and analyzed through a qualitative method using Fairclough’s critical discourse analysis. These are seven letters analyzed through critical discourse analysis at three levels. At the level of important linguistic features of the letters, the eloquence dominating the letters was assessed. An attempt was made to interpret the eloquence of the discourse of this textual features in the context of writing of these letters in the era of Imam Ali (AS) at the level of interpretation. At the level of explanation, the researchers tried to identify the relationship between discourse eloquence and the text as well as its sociopolitical context. All in all, the findings indicate that in Imam Ali’s discourse, there is only one identifiable practice or discourse practice which reveals that Imam Ali’s practice was only in an Imamgovernor position. At this position, Imam Ali demonstrated different types of discourse to structure Islamic management in their letters. In general, six discourses were employed in the production of Imamgovernor discourse to present the order of Islamic management discourse including justiceoriented and truthful management discourse, managerial openminded discourse, managerial discourse orientation, fateorientation discourse, martyrdomorientation discourse and unworldliness discourse.