ارائه الگوی رفتار مصرف در اسلام با رویکرد تحلیل مضمون با تمرکز بر آیات قرآن کریم و روایات معصومین علیهم السلام

الگوی رفتار مصرف در هر جامعه، در تخصیص منابع برای تولید انواع کالا، توزیع آن و همچنین توسعه‌ی اقتصادی، اجتماعی و سیاسی نقشی تعیین کننده دارد. در این مقاله با رویکردی اسلامی به این حوزه پرداخته شده است و تلاش بر این است که با تکیه بر آیات قرآن کریم به عنوان منبع اصلی دینی، الگوی اسلامی رفتار مصرف‌کننده تبیین و ارائه شود؛ به عبارت دیگر مسئله اصلی این پژوهش، پرسش از دلالت‌های عملی آیات قرآن کریم در رفتار مصرف‌کننده است. برای پاسخ به این مسئله همه آیات قرآن کریم، با روش تحلیل مضمون مورد مطالعه و شناسه‌گذاری قرار گرفت. در مرحله‌ی اول 300 آیه از آیات قرآن کریم که به نوعی با موضوع مقاله مرتبط بود جدا و در مرحله تحلیل، 900 شناسه احصا شد. شناسه‌ها در قالب مضمون‌ها دسته بندی و پالایش و با توسعه‌ی دامنه‌ی مطالعه، به تفسیر المیزان مرحوم علامه طباطبایی و روایات تفسیری ذیل آیات، شواهد بیشتری برای مضمون‌های اصلی گردآوری و تحلیل شد. بر این اساس با استخراج 4 مضمون فراگیر، 8 مضمون یکپارچه ساز و 17 مضمون پایه، درخت‌واره مضامین رفتار مصرف در قرآن کریم استخراج و الگوی رفتار مصرف از منظر قرآن کریم ارائه شده است.

Presenting a pattern of consumption behavior in Islam with a thematic analysis approachFocusing on the verses of the Holy Quran and the infallible traditions of Allah (AS)

1005/5000 The pattern of consumer behavior in each society has a crucial role in allocating resources for the production of different types of goods, distribution, as well as economic, social and political development. In this article, the Islamic approach to this area is discussed and the attempt is made to rely on Quranic verses as the main source of religion, the Islamic model of consumer behavior is explained; in other words, the main issue of this research is the question of implications The Qur'anic verses are practical in consumer behavior. To answer this question, all verses of the Holy Qur'an were studied and identified by the method of analysis of the subject. In the first stage, 300 verses from Quranic verses related to the subject matter were isolated and at the analysis stage, 900 identities were counted. In the form of themes, categorization and refinement, and with the development of the scope of the study, the interpretation of the late Allamah Tabatabai's alMizan and the narratives of the following verses, more evidence was collected and analyzed for the main themes. Based on this, four main themes, eight integrated themes, and seventeen main themes, a theme tree of consumption behavior in the Holy Qur'an are extracted and a pattern of consumption behavior from the perspective of the Holy Quran is presented.