نقش نیمرخ شخصیت کارآفرینانه و عوامل انگیزشی در توسعۀ قصد کارآفرینانۀ دانشجویان کشاورزی در دانشگاه‌های غرب کشور

در سال‌های اخیر، کارآفرینی به یک موضوع مهم در تحقیقات علوم اجتماعی تبدیل شده‌ است و به رابطۀ بین شخصیت و کارآفرینی، مجدداً توجه جدی شده است. در پژوهش حاضر بر اساس نظریۀ رفتار برنامه‌ریزی‌شده، نقش عوامل انگیزشی (نگرش نسبت به کارآفرینی، هنجارهای ذهنی و کنترل رفتاری درک‌شده) و شخصیت کارآفرینانه (نیمرخ پنج عامل بزرگ شخصیت) در شکل‌گیری و توسعۀ قصد کارآفرینانۀ دانشجویان  کشاورزی بررسی شد. در این پژوهش، شخصیت کارآفرینانه به صورت یک متغیر دوربرد با مدل  نظریۀ رفتار برنامه‌ریزی‌شده تلفیق شد. جامعۀ آماری، دانشجویان کارشناسی کشاورزی سال آخر در چهار دانشگاه غرب کشور بود (1450=n) که از این میان بر اساس جدول بارتلت و همکاران، تعداد 300 نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای برای نمونۀ آماری انتخاب شدند. داده‌های پژوهش با استفاده از پرسشنامه‌ای ساختارمند، گرد‌آوری شد. نتایج حاصل از مدل‌یابی معادلۀ ساختاری نشان داد که دو متغیر انگیزشی یعنی نگرش و کنترل رفتاری‌ درک‌شده بر قصد کارآفرینانه، تاثیر مثبت و معناداری دارند (p<0.01)، در حالی که تاثیر هنجارهای ذهنی معنی‌دار نبود. همچنین نیمرخ شخصیتی کارآفرینانه با نگرش (p<0.05) و کنترل رفتاری درک‌شده، رابطۀ مثبت و معنی‌داری داشت (p<0.01). نتایج همچنین نشان داد که اثرات نیمرخ شخصیتی بر قصد کارآفرینانه از طریق دو عامل مجاورتر (یعنی نگرش و کنترل رفتاری) منتقل می‌شوند (اثرات واسطه‌ای). به طور کلی، نتایج پژوهش بر اهمّیت دیدگاه شخصیتی در تحقیقات کارآفرینی تاکید مجدّد دارد و از این ایده حمایت می‌کند که اثرات شخصیت بر پیامدهای کارآفرینانه، بیشتر از طریق عوامل مجاورتر منتقل می‌شوند.