اثربخشی برنامه والد-کودک شناختی رفتاری بر اضطراب اجتماعی کودکان

یکی از انواع اختلال‌های اضطرابی، اضطراب اجتماعی است که موجب مختل‌کردن عملکردهای تحصیلی، اجتماعی و خانوادگی می‌شود و اغلب اوقات سیر مزمنی را طی می‌کنند که ممکن است تا بزرگسالی ادامه یابد. هدف پژوهش حاضر سنجش اثربخشی برنامۀ والد‌‌کودک شناختی‌‌رفتاری بر اضطراب اجتماعی کودکان بود. جامعۀ موردپژوهش دانش‌آموزان پسر ابتدایی استان البرز شهرستان کرج بودند که نمونه‌گیری ابتدا به‌صورت خوشه‌ای چندمرحله‌ای انجام شد و سپس شش مدرسه به‌صورت تصادفی انتخاب شد. ابزارهای اندازه‌گیری مقیاس اضطراب اسپنس کودک و والد (1999)، مقیاس اضطراب اجتماعی لیبویتز (2003) بودند. 24 دانش‌آموز همراه با والد انتخاب شدند که نمرۀ اضطراب اجتماعی آنها نزدیک خط برش بود و با هماهنگی مدرسه با این دانش‌آموزان پرسشنامۀ لیبویتز اجرا شد. گروه آزمایش، 13 جلسۀ درمانی را به‌صورت گروهی هفته‌ای یک بار دریافت کردند. طول مدت جلسات 90 دقیقه بود. یازده جلسه مختص کودک و والد و دو جلسه صرفاً برای والدین کودکان بود. نتایج تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر نشان داد برنامۀ والد‌‌کودک شناختی‌‌رفتاری بر اضطراب اجتماعی کودکان موثر است و ماندگاری اثر دارد (0/01>p). براساس نتایج به‌دست‌آمده، پیشنهاد می‌شود از پروتکل درمانی طراحی و اعتباریابی‌شده در پژوهش حاضر برای کاهش اضطراب اجتماعی کودکان استفاده شود.

the effectiveness of parent-child cognitive-behavioral program on children’s social anxiety

social anxiety is one type of anxiety disorders which disrupts academic, social and familyfunctions and often goes through a chronic course that may continue into adulthood. the aimof the present study was to measure the effectiveness of parent-child cognitive and behavioralprogram on children's social anxiety. the research population was primary school boys inkaraj city, alborz province. sampling was done through multi-stage clustering and sixschools were randomly selected. tools for measuring child and parent anxiety were spencescale and social anxiety scale. twenty-four students whose social anxiety score was close tothe cut-off line were selected with their parents. leibovitz's questionnaire was administered tostudents with the coordination of the school. the experimental group received 13 therapysessions during 13 weeks. the results of repeated measures anova showed that the parentchildcognitive and behavioral program is effective and has a lasting effect on children's socialanxiety (p <0.01). based on the results, it is suggested to use the designed protocol to reducechildren's social anxiety.