رابطه معنایی جمله‌واره پایه و پیرو در جمله‌های شرطی زبان فارسی

زبان، نظامی از روابط متداخل است؛ به گونه‌ای که مفهوم یک جزء، جز در سایه ارتباط با اجزاء و عناصر دیگر دریافت نمی‌شود. ارتباط بین ساخت‌ها و سازه‌های زبانی بر دو گونه است: رابطه لفظی و رابطه معنایی که هر دو پیوندی عمیق و ناگسستنی با یکدیگر دارند؛ چراکه لفظ در خدمت معنی و وسیله‌ای برای بیان آن است. باتوجه به اهمیت رابطه معنایی در جمله‌های مرکب، به ویژه جمله‌های شرطی، پژوهش حاضر بر آن است تا با مداقه در ساخت زبانی جمله‌های شرطیِ زبان فارسی و با تکیه بر روش وصفی ـ تحلیلی، ساخت معنایی این جملات و عوامل موثر در افاده معنی شرط را تحلیل و با تامل در نمونه‌های برگرفته از متون ادب فارسی، نوع ارتباط معنایی دو جمله‌واره پایه و پیرو شرطی را که موردکم توجهی دستورپژوهان زبان فارسی قرارگرفته است، بررسی کند. مهم‌ترین دستاوردهای این نوشتار بیانگر آن است که در جملات شرطی رابطه تلازمی، اساس ارتباط معنایی دو جمله‌واره پایه و پیرو به شمارمی‌رود و این رابطه معنوی، خود به دو گونه تلازمی سببی و تلازمی غیرسببی تقسیم می‌شود.