بررسی تاویل اقوال مشایخ در کشف المحجوب هجویری

کشف المحجوب ابوالحسن علی بن عثمان جلّابی هجویری غزنوی، نخستین متن مستقلّ صوفیانه به زبان فارسی، حاوی اطّلاعات ارزشمندی در مسایل مختلف تصوّف است. ازآنجاکه یکی از محوری‌ترین مسایل مطرح در پی‌بردن به نظرگاه‌ها و ترسیم جهان‌نگری و حتّی روان‌شناسی روحی و عرفانی صوفیان، بررسی تاویلات و تفسیرات ایشان از آیات و احادیث و اقوال مشایخ و نیز نحوه تفسیر هستی و پدیده‌های طبیعی است، در این مقاله تلاش شده تا سازکارها و چهارچوب‌های تاویلی اِعمال‌شده در اقوال مشایخ ـ از جمله صبغه‌های استدلالی یا ذوقی و خیالی در تفاسیر، میزان پایبندی مولّف کتاب به ظاهر متن، نحوه توجّهاتش به اجزای جملات و ارتباطات نحوی موثّر و تعیین‌کننده در برداشت‌های او از آنها ـ بررسی شود.