بازتاب ریالیسم انتقادی روسیّه در ادبیّات فارسی معاصر مطالعه موردی: وکلای مرافعه اثر میرزا فتحعلی آخوندزاده

در مقاله حاضر ابتدا به اجمال، به ویژگی‌‌های مکتب ادبی ریالیسم انتقادی پرداخته شده است؛ از جمله اینکه ریالیسم انتقادی، پدیده‌‌ای مختصّ ادبیّات عصر طلایی روسیّه است و نویسندگان ایرانی ـ مانند محمّدعلی جمالزاده، بزرگ علوی، جلال آل‌احمد، میرزا فتحعلی آخوندزاده ـ تحت تاثیر این مکتب ادبی، آثار جاودانی به مقتضای زمان خود خلق کردند. سپس به بررسی نمودهای مکتب ریالیسم انتقادی در آثار آخوندزاده و به طور اخصّ در آخرین نمایش‌نامه وی، کمدی وکلای مرافعه، پرداخته ‌‌شده است. نویسنده در این کمدی، انتقاد تند و تیز خود را متوجّه دستگاه قضایی دورانش (عصر قاجار) و سازکارهای رسیدگی به شکایات و مرافعات کرده و با بهره‌‌گیری از ویژگی‌‌های ریالیسم انتقادی روسیّه و نیز استفاده از دستاوردهای نویسندگان بزرگ آن کشور، دیدگاه‌‌هایش را درباره مسایل مختلف اجتماعی دوران خویش بیان کرده است.